در این مقاله به سراغ انواع توجه خواهیم رفت تا بدانیم آیا وقتی در حال رانندگی به موسیقی گوش می‌دهیم و زمان‌هایی که تصمیم به مطالعه می‌گیریم، از یک نوع توجه استفاده می‌کنیم؟
توجه چیست:
توجه یعنی از بین اطلاعات زیادی که در دسترس است، توانایی پردازش یک موضوع خاص را داشته باشیم و آن را در اولویت قرار دهیم در این حالت میتوان گفت به آن موضوع توجه کرده‌ایم
چند نوع توجه داریم:
میتوان توجه را بر اساس فرایند به سه دسته تقسیم کرد
- توجه پایدار Sustained Attention
- توجه انتخابی Selective Attention
- توجه متناوب Alternating Attention
چرا دانستن انواع توجه مهم است؟
باتوجه‌به انواع توجه، اینکه بدانیم در حین کارکردن از کدام توجه بهره می بریم و بهتر است از کدام فرایند توجه برای هر یک از کارها استفاده کنیم، به افزایش بهره‌وری و کاهش حواس‌پرتی ما کمک خواهد کرد
بررسی انواع توجه
1 توجه پایدار از انواع توجه Sustained Attention
توجه پایدار توانایی متمرکز بودن بر روی کاری است که در پیش رو داریم، صرف‌نظر از زمانی که باید برای آن کار اختصاص دهیم. به طور مثال وقتی سر کلاس درس نشسته‌ایم و تنها چیزی که نیاز به توجه دارد، حرف‌های استاد است؛ بنابراین یکی از انواع توجه را میتوان توجه پایدار دانست
2 توجه انتخابی Selective Attention
شما برای دیدن یک فیلم به سینما خواهید رفت؛ اما با صدای آزاردهنده خوردن چیپس توسط فرد کناری و گفتگوهای عاشقانه دونفری که در پست سر شما نشسته‌اند مواجه خواهید شد. توان شما برای توجه به فیلم و نادیده‌گرفتن سایر محرک‌ها، یعنی شما در حال استفاده از توجه انتخابی خود هستید البته استفاده از توجه انتخابی نیاز به‌صرف انرژی زیادی از مغز است. به‌این‌ترتیب میتوان در تعریف توجه انتخابی که از انواع توجه است چنین گفت:
وقتی از بین چندین محرک بیرونی تنها به یک موضوع خاص توجه می‌کنیم و سایر محرک‌ها را نادیده گرفته و یا حذف می‌کنیم، از توجه انتخابی خود استفاده کرده‌ایم
3 توجه متناوب Alternating Attention
وقتی در حال درست‌کردن املت، به پادکست گوش می‌دهید و یا زمان‌هایی که در حال گفتگو با دوستتان به اینستاگرام هم توجه می‌کنید، در حال مالتی تسکینگ کردن و یا اصطلاحاً چندوظیفه‌ای کردن هستید. میتوان در تعریف تمرکز متناوب چنین گفت:
توانایی انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان و مدیریت‌کردن هر یک از آن‌ها را توجه متناوب می‌نامند
نکته مهم در مورد توجه متناوب:
همان‌طور که در مقاله آسیب‌های چندوظیفه‌ای نیز اشاره شد، مغز قدرت مدیریت‌کردن چندین کار را در یک بازه مشخص ندارد و تنها در سوئیچ‌کردن از یک کار به کار دیگر سریع عمل خواهد کرد. سرعت تغیر توجه از یک موضوع خاص به موضوع دیگر باعث می‌شود ما متوجه این تغیر توجه نشویم. همچنین لازم است به این نکته نیز توجه داشته باشیم که انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان باعث کاهش انرژِی مغز خواهد شد
آیا توجه و تمرکز قابل تقویت است؟
می‌توانیم عضلات تمرکز را درست مانند عضلات بدن در نظر بگیریم، هر چقدر زمان بیشتر برای تمرین‌دادن این عضلات اختصاص دهید، بیشتر تقویت خواهد شد. حتی اگر تمرکز شما بر روی یک موضوع خاص، کم‌تر از یک دقیقه هم باشد.
جمع بندی انواع توجه
در این مقاله از انواع توجه گفتیم. صرف‌نظر از اینکه شما کدام یک از انواع توجه را بیشتر در زندگی روزمره خود استفاده می‌کنید، تلاش کنید توجه خود را به سمت اولین نوع توجه (توجه پایدار) هدایت کنید. چرا که این نوع از توجه حداقل انرژی را از مغز شما خواهد گرفت و همچنین تنها یک هدف مشخص برای توجه و تمرکزکردن در روبروی شما قرار خواهد داشت
