چطور بهتر بفهمیم -راه هایی برای افزایش درک مطلب

فرض کنیم بعد از زمان طولانی که برای خواندن یک کتاب اختصاص داده ایم کتاب را میبندیم اما هیچ چیز از کتاب یادمان نیست این عذاب آور است مگر نه؟

یا شاید برای شما هم پیش آمده باشد که اصلا معنی بخشی یا همه کتاب را متوجه نمیشوید این در حالی است که شاید یک نفر از دوستان ما بتواند آن کتاب را به راحتی بخواند از حق نگذریم من به شخصه در چنین مواقعی حس خنگ بودن میکنم

هدف از نوشتن این مقاله آشنا شدن با دلایل و راهکارهایی برای بهتر متوجه شدن و درک مطلب است

قبل از شروع مقاله یادآوری این موضوع حائز اهمیت است

سال های زیادی را برای این مدل از خواندن صرف کرده ایم از مدرسه گرفته تا دانشگاه سعی کرده ایم به روشی مطالعه کنیم که ناکارآمد بوده است بنابراین روشی که قبل از این استفاده می کردیم برایمان یک عادت شده و باید بدانیم برای جایگزین کردن این عادت نیاز به زمان داریم . پس اگر به دنبال تغییر در روش مطالعه هستید کارهایی کنید که دیگران انجام نمیدهند

درک مطلب چیست

مفهوم و ایده ایی که شما از یک متن ،در حال خواندن یا قبل از آن و چه بعد از آن استخراج می کنیم را درک مطلب میگوییم

چرا مهم است

 فرض کنیم یک کتاب دویست صفحه ایی را در طول یک ماه مطالعه کرده ایم پس از خواندن کتاب نکاتی که دریافته اید را یادداشت و مرور میکنیم ماه ها بعد فردی در  پادکست یا ویدیویی تفسیری متفاوت از آنچه شما خوانده اید دارد جوری که انگار درباره کتابی که شما خوانده اید حرف نمیزند اینجور مواقع باید گفت درک مطلب ما ضعیف بود و شاید نیاز باشد برای بار دیگری سری به کتاب بزنیم اما افزایش درک مطلب میتواند ما را برای درک بهتر ایده اصلی کتاب یاری رساند

برای درک بهتر مطالب نیاز به انجام کارهایی داریم که قبل از این انجام نمیدادیم بنابراین بیاید سری به این موارد بزنیم حتی اگر یکی از این مراحل را هم انجام دهیم نتیجه ایی که از مطالعه خود میگیرید شگفت انگیز است

چند راهکار برای افزایش درک مطلب:

چرایی؟

میدانیم که انسان بی هدف ، مانند ماشینی خود ران و بدون راننده است که مقصدی معلوم و مشخص ندارد. فرض کنید قصد خواندن کتاب اثر مرکب  نوشته دارن هاردی را داریم اما نیاز است قبل از مطالعه کتاب به این چند سوال پاسخ دهیم؟

هدف من از خواندن این کتاب چیست؟

چه منفعتی برای من دارد؟

اگر این کتاب را نخوانم چه چیزی را از دست میدهم؟

با پرسیدن این چند سوال انگیزه ایی برای بهتر خواندن کتاب میگیرید .مثلا یکی از دلایلی که پیشنهاد میکنم کتاب اثر مرکب را بخوانید این است که میتوانیم کارهای بزرگ را با زحمتی کمتر انجام دهیم بنابر این تعین هدف از لازمه های هر کاری از جمله مطالعه است که میتواند در درک مطلب ما را کمک کند

دید کلی:

فرض کنید برای مسافرت به یک شهری در جنوب کشور آماده شده اید اما هیچ اطلاعاتی از آن شهر در دست ندارید بنابراین همین که وارد شهر می شوید نه می توانید جایی برای اسکان پیدا کنید نه میتوانید به مناطق تفریحی ان شهر سری بزنید اما اگر از قبل اطلاعاتی از آن شهر در دسترس شما باشد چه؟قطعا از سفر خود لذت بیشتری خواهید برد این امر در مطالعه هم صدق میکند اگر دیدی کلی از کتاب داشته باشید از سردرگمی های متن جلوگیری میکنید چند پیشنهاد برای به دست آوردن دید کلی

-اوایل و اواخر پاراگراف ها

نگاه کردن به خط اول پاراگراف دید بهتری برای ادامه خواندن آن متن می دهد همچنین نگاه به خطوط پایانی پاراگراف می تواند ما را برای جمع بندی متن آماده کند

-تصاویر کتاب را ببینید:

همانطور که میدانیم ذهن در شناسایی تصاویر خیلی قوی تر از به یاد آوردن یک مطلب عمل میکند با این کار میتوانیم آماده گی بیشتری به ذهنمان برای درک مطالب بدهیم

-سری به فهرست کتاب بزنید

قطعا یکی از اصلی ترین قسمت های کتاب که می توان ایده اصلی و چارت کتاب را فهمید فهرست مطالب است بنابراین حتما سری به فهرست بزنید(این کار فقط برای اولین بار خواندن کتاب مناسب است)

از خود سوال بپرسید :

یکی از اصلی ترین مراحل برای درک بهتر مطالب ایجاد سوال است  این کار ذهن را به چالش میکشد و اجازه میدهد ذهن در جستجوی سوال ، با دقت بیشتری در  مطالعه متمرکز شود در این حالت شما دو راه دارید

-خواندن سوال هایی که در کتاب است

بعضی کتاب ها هستند که خودشان سوال مطرح کرده اند و می توانند برای پیش زمینه مناسب باشند

خودتان سوال ایجاد کنید

در این حالت نویسنده خساست به خرج داده و از نوشتن سوال خودداری کرده حال وظیفه ما این است که سوالی طرح کنیم مثلا در همان کتاب اثر مرکب یکی از سوالات این است که

چطور خوش شانس تر باشیم؟

البته این سوال مربوط به یک بخش از کتاب بود که من برای خودم ساختم

بازه های زمانی کم:

پژوهش های زیادی از تاثیرات خواندن مطالب در بازه های زمانی کمتر روایت میکنند مثلا اگر قصد خواندن یک کتاب چه درسی و چه غیر درسی را دارید سعی کنید کتاب را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید به این شکل که به جای هشت ساعت خواندن پشت سر هم ،آن را به 16 مرحله سی دقیقه ایی البته با در نظر گرفتن استراحت تقسیم کنید و یا زمان های مشخصی را برای این کار انتخاب کنیم یکی از بهترین تکنیک های تکنیک پومودورو است که میتوانید با لذت مطالعه کنید  همچنین به ذهن و مغزتان استراحت بدهید

کلمات کلیدی:

شاید در یک صفحه از کتاب چند کلمه بیان گر حجم عظیمی از اطلاعات باشد برای درک بهتر موضوع متنی را از کتاب اثر مرکب انتخاب و کلمات کلیدی انرا پررنگ تر کرده ام

زندگی ما محصول انتخاب هایی است که پیش از این داشته ایم ابتدا به نظر میرسد که ما تصمیم به یک انتخاب گرفته ایم اما پس از آن این انتخاب ها هستند که تاثیرشان را در زندگی ما میگذارند موفقیت و شکست چیزی جز انتخاب های کوچک و بزرگ و البته هوشمندانه نیست

بسیار خوب من متن را بالا را در چند کلمه خلاصه کردم البته لازم به ذکر است که خلاصه کردن و کلمات کلیدی برداشتن کاملا شخصی است و نمیتوان گفت چون من یک متن را با چهار کلمه کلیدی خلاصه کرده ام شما هم باید با همین مقدار خلاصه کنید اما به صورت کلی کلمات کلیدی را میتوان اینطور معنا کرد

بار معنایی زیادتری دارند

بیان کننده چند کلمه و حتی چندین جمله هستند

روایت کننده یک داستان هستند

حال که کلمات کلیدی را جدا کردید نوبت به یکپارچه سازی و مرتبط سازی آن ها با یک دیگر است یکی از راه های مفید برای ارتباط دادن کلمات کلیدی به یکدیگر، MINDMAP و یا رسم نقشه ذهنی میباشد

آزمون و مرور:

به جرات میتوان گفت یکی از کارآمدترین روش ها برای به خاطر سپاری اطلاعات و انتقال آن ها از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت مرور میباشد اصلا باید گفت خواندن بدون مرور کاری جز اتلاف وقت نیست یک روانشناس آلمانی با نام ابینگ هاوس در سال 1885 میلادی پس از تحقیقاتی متوجه شد که مغز انسان مطالب را به شکل عجیبی فراموش میکند به صورت کلی

بیست دقیقه بعد از مطالعه 40 درصد مطالب را فراموش میکنیم

و پس از گذشت 21 روز از خواندن و مطالعه تنها 20 درصد مطالب در ذهنمان است

ترسناک شد مگه نه؟

اما جای نگرانی نیست میتوان با برنامه ریزی برای مرور از این فراموشی نجات کرد

بهترین زمانی که میتوانید مطالب را در ذهن خود تثبیت کنید دقیقا بعد از اتمام مطالعه است این زمان به شما اجازه میدهد تا مطالب را در ذهن بهتر جایگذاری کنید بنابراین پس از خواندن یک فصل از کتاب یا اتمام بازه زمانی که در نظر گرفته اید بلافاصله سر وقت کلمات کلیدی که یادداشت کرده اید بروید و سعی کنید تمام مطالب را با کلمات کلیدی به یاد بیارید

تند خوانی کنید :

شاید بپرسید مگر با تند خوانی میشود درک مطلب بالایی داشت ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت اگر تند خوانی نکنید حواستان به هزاران جا پرت میشود همان طور که در مقاله تند خوانی چیست توضیح داده شد منظور از تند خوانی درک نکردن و متوجه نشدن مطلب نیست بلکه شما با تند خوانی قادر هستید مطالب را با تمرکز بالا و سرعت بیشتر مطالعه و یاد بگیرید

نکات پایانی:

در دام خواندن کتاب های زیاد نیوفتید اگر میخواهید یک کتابخوان حرفه ایی شوید باید بدانید که درک و یاد گرفتن مطالب همچنین اقداماتی که پس از خواندن کتاب انجام میدهید مهمترین بخش کتاب خواندن است حتی اگر متوجه یک کتاب نشده اید از خواندن مجدد کتاب خجالت نکشید اینکار دید بهتری از آن کتاب به شما میدهد یادمان باشد وقتی کتابی را که خوانده ایم یک ماه بعد مرور کنیم ذهنمان برای درک مطالب خیلی فرق کرده و شاید دید دیگری نسبت به کتاب داشته باشیم