اهمیت خواب بر ذهن و یادگپری

قطعا تا به حال زمان های زیادی را صرف یادگیری یک موضوع و یا یک فصل از درسی کرده اید آنقدر که شاید از خواب خود کم کرده و  کل زمان را برای یادگرفتن گذاشته اید البته این مثال برای دانشجوها و دانش آموزانی که شب امتحان زیاد درس میخوانند روشن تر است البته نه تنها استرس و اضطراب را با این کار به خود هدیه میدهید بلکه خواب را نیز از خود گرفته اید این در حالی است که خواب تاثیری به شدت زیاد در یادآوری و یادگیری مطالبی که آموخته ایم دارد بنابراین اگر یکی از دلایل اصلی یاد نگرفتن را در کم خوابی بدانیم چندان بی راه نیست

در این مقاله به تاثیر خواب بر مغز میپردازیم هدف از نوشتن این مقاله درک بهتر اهمیت خواب در زندگی روزمره از جمله موضوع مهمی به نام یادگیری است

خواب چیست؟

خواب حالتی از بدن است که در آن فعالیت اندام های ما به نزدیک صفر و صفر میرسد در این حالت تصاویر و عکس های غیر واقعی و توهم زا جایگزین تصویرهای واقعی میشوند در خواب ذهن ما بیدار است و فعالیت هایی شگفت انگیزی انجام میدهد

چرا میخوابیم؟

دلایل زیادی برای خوابیدن وجود دارد آنقدر که متخصصین این حوزه هنوز در حال بررسی دلایل اصلی خواب هستندع کسی که بی خوابی های پی در پی را تجربه میکند شانس کمی برای سلامتی های دراز مدت دارد و باید یادآور شد که بدون خواب نمیتوان زنده ماند

چند ساعت خواب مناسب است ؟

حداقل مقدار خواب در بزرگسالان هشت ساعت میباشد و میتوان گفت اگر کمتر از این مقدار میخوابید جای شک است که به بدن خود آسیب نرسانید از بیماری های رایج برای کم خوابی میتوان به

دیابت

فشار خون

چاقی

نارسایی های عروقی و قلبی

آلزایمر

و همچنین حالت های بد خلقی از جمله استرس و افسردگی اشاره کرد

چه اتفاقاتی موقع خواب در مغز می افتاد

با اختراع دستگاه نوار مغزی دانشمندان قادر به مطالعه و تحقیق بر روی مغز شده اند جالب است بدانید قبل از اختراع این دستگاه تمام دانشمندان به فعالیت نکردن مغز در هنگام خواب هم نظر بودند

ذهن در هنگام خواب به فعالیت هایی برای بقا و حفظ خود از خطر می انجامد از جمله کارهایی که مغز در هنگام خواب انجام میدهد میتوان به

ترمیم بافت ها و سلول های مغزی

دسته بندی کردن اطلاعات

مرور خاطراتی که در طول روز اتفاق افتاده

پاکسازی اطلاعات و مخدرهای مغزی

ایجاد ارتباط بین سیستم های حساس مغزی نظیر کنترل احساسات اشاره کرد

تاثیر کم خوابی بر تمرکز

بی شک یکی از عوامل اصلی در یادگیری و فعالیت هایی که برایمان مهم هستند تمرکز است وقتی تمرکز نداشته باشیم نمیتوانیم روی کاری دقیق کنیم بنابراین ذهنمان به هزاران جا سرمیزند مثلا اگر در حال خواندن کتاب شیمی باشید بعید نیست یاد سبیل های نیچه بیوفتید

خواب باعث ارتباط بین سیستم های به هم پیوسته تمرکز و کم خوابی مانع از ایجاد و ساخت مسیرهای درست در مغز میشود یکی از اصلی ترین و شایع ترین دلایل عدم تمرکز خواب ناکافی است

بنابراین ایده ایجاد کردن اتاق خواب یا استراحت در شرکت های بزرگ  برای کارمندان چندان عجیب نیست

استرس و پرخاشگری

شاید شما تجره بی حوصله گی و پرخاشگری کردن را در هنگام کم خوابی داشته اید میل به انجام ندادن کارها و همچنین تغییر خلقیات روانی از جمله عوارض کم خوابی میباشد در واقع ترشح هورمون هایی که مسئولیت این حالات را دارند در هنگام بی خوابی باعث این امر میشود

تاثیر خواب بر حافظه و یادگیری

تا اینجا متوجه شدیم که چرا میخوابیم و خطرات ناشی از کم خوابی چه چیزهایی هستند اما بیایید سری به حافظه بزنیم

ما در هنگام خواندن یک درس یا یادگیری مهارتی جدید از سه مرحله برای ثبت در مغز گذر میکنیم

کسب اطلاعات1

در این مرحله شما اطلاعات را که میتواند یک فصل از کتاب درسی  باشد یا یک نت جدید از موسیقی را وارد با توجه یاد میگیرید

2ترکیب کردن و ساخت مسیر عصبی

پس از اینکه شما اطلاعات را دریافت کرده اید حال ذهن به دنبال ارتباط بین این اطلاعات و چیزهایی که از قبل در ذهن بوده است میگردد علت این کار عمیق کردن اطلاعات در ذهن و یا منتقل کردن آنها به حافظه بلند مدت است

  3به یاد آوردن

بعد از گذراندن دو مرحله که البته اگر به روشی درست انجام شود میتوانید اطلاعات را بازخوانی پ و هر زمان که تمایل به یادآوری داشتید به راحتی و بدون هیچ فشاری به یاد بیاورید

ذهن ما برای گذر از این مراحل به خواب کافی و مناسب نیاز دارد بنابراین اگر خواب کافی و به میزان نباشد توانایی گذر از این مراحل و ثبت اطلاعات را در ذهن نداریم

خواب مناسب به ما برای جایگذاری درست اطلاعات در ذهن کمک میکند مرور اطلاعات در هنگام خواب به تثبیت و از یاد نبردن آنها کمک میکند

سخن پایانی

به صورت کلی با خواب کم انتظار دستاوردهای چشم گیری ازخود نداشته باشید و اگر فکر میکنید با پنج ساعت خواب میتوانید ذهنی سالم داشته باشید بهتر است تغییر در این نگرش را شروع کنید شکی نیست خواب مناسب و به اندازه برای همه ما کابوسی شده اما یادمان باشد لازمه درست کار کردن و زندگی مناسب ذهن و مغزی سالم است

مطالعات علمی زیادی از تاثیر خواب بر سلامت روان و جسم روایت میکند پس شاید وقتش رسیده است که کاری برای این امر حیاتی انجام دهیم