در این مقاله به سراغ بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک خواهیم رفت تا با استفاده از این بازی‌ها و قراردادن آن‌ها در زندگی روزمره کودکتان، قدمی برای تقویت تمرکزش بردارید.
در بخش بازی‌های افزایش تمرکز، بازی‌هایی را معرفی خواهیم کرد که تاحدامکان بدون هزینه باشند و حتی اگر استفاده از آن‌ها مستلزم صرف هزینه بود، بتوانید کمترین مبلغ را پرداخت کنید
آیا این بازی‌ها برای تقویت تمرکز در کودک موثر است؟
بله، بدون هیچ تردید می‌توان گفت سیستم تمرکز مانند عضلات بدن است و با تمرین قابل تقویت می باشد
البته استفاده از تمرین‌های درست و درنظرگرفتن مدت زمان طولانی این پیشرفت از اهمیت بالایی برخوردار است و باید تلاش زیادی برای تقویت تمرکز کودکان انجام دهیم
از سن سه‌سالگی مدارهایی در مغز کودک شکل می‌گیرد که توانایی تغیر توجه را از یک موضوع به موضوع دیگر فراهم می‌آورد.
به همین دلیل وقتی کودکان در این سنین برای به‌دست‌آوردن چیزی گریه می‌کنند، می‌توانیم با تغیر توجه آن‌ها به چیز دیگر، جلوی دادوفریاد کشیدنشان را بگیریم (نگاه کن عروسکت دماغش زده بیرون!)
افزایش سن در کودک باعث تکامل این قسمت از توجه خواهد شد به‌طوری‌که توانایی انتخاب‌کردن یک فکر را از میان ده‌ها فکر و موضوع دیگر خواهد داشت. این قابلیت به کودک اجازه می‌دهد، سر کلاس درس به‌جای توجه به جوراب پاره هم‌کلاسی‌اش به حرفهای معلم توجه کند
منظور از کودک با تمرکز چیست؟
کودکانی که از تمرکز خوبی برخوردار هستند، توانایی کنارزدن افکار مزاحم را در ذهن دارند و می‌توانند مدت زمان طولانی را بر روی یک موضوع، بدون حواس‌پرتی توجه کنند
چهار ویژگی از کودکان با تمرکز:
- حافظه قدرتمندتری خواهند داشت
- باحوصله هستند
- با صرف زمان کم، بازدهی بالاتری دارند
- یادگیرنده بهتری هستند
- خودتنظیمی دارند
چه عواملی باعث کاهش تمرکز کودک می‌شوند:
لازم است قبل از اینکه به سراغ تمرین‌هایی برای تقویت تمرکز کودک برویم، از دلایلی برای افت تمرکز کودکان حرف بزنیم
استرس نابودکننده تمرکز است:
وقتی کودک شما استرس را تجربه می‌کند، بهتر است قید تمرکز را بزنید! قرارگرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا باعث ترشح هورمونی به نام کر و تیز ول در بدن خواهد شد.
ترشح کر و تیز ول باعث می‌شود برای جنگ آماده شویم، چرا که بدن احساس خطر می‌کند و به دنبال فرارکردن از آن موقعیت خواهد بود. تجربه مقداری کمی استرس هم تأثیراتی منفی بر روی تمرکز کودک خواهد داشت
باور کنید هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم:
وقتی‌هایی که در دوران مدرسه، خواهر بزرگ‌ترم با مگس‌کش پلاستیکی بالای سرم بود و از من می‌خواست با سرعت هرچه‌تمام‌تر پاسخ سؤالات درسی را دهم! این منصفانه نیست و خدا می‌داند در آن زمان حتی اگر پاسخ سؤالی را هم می‌دانستم، از شدت ترس و هراسی که از درد مگس‌کش داشتم، تمام پاسخ را فراموش می‌کردم
خواب و تغذیه مهم است:
کودک شما حداقل شش و حداکثر هشت ساعت نیاز به خواب دارد
این مقدار باتوجه‌به سن تغیر می‌کند؛ اما بهتر است بدانید کودکی که خوب نمی خوابد، توانایی تمرکزکردن را نخواهد داشت همچنین بهتر است از تأثیر تغذیه بر روی سلامت مغز و تمرکز غافل نشویم به شما پیشنهاد می‌کنم با خواندن مقاله پایین با خوراکی‌هایی که برای تمرکز مناسب است آشنا شوید
بازی‌هایی برای تقویت تمرکز کودکان:
قبل از اینکه به سراغ بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک برویم، از شما می‌خواهم به این نکته توجه کنید:
به دنبال تأثیر لحظه‌ای این بازی‌ها و تمرینات نباشید! بازی‌های تمرکز برای کودکان، درست مانند وزنه‌برداری در باشگاه بدنسازی است و نمی‌توان انتظار یک‌شبه تقویت‌شدن آن را داشت؛ اما تردید نداشته باشید با ادامه‌دادن و قراردادن این بازی‌ها و تمرین‌ها در برنامه روزمره کودک، از تأثیرات آن در بلندمدت شگفت‌زده خواهید شد
۱ جستجو در وسایل، از بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک
تعدادی از وسایل منزل را بردارید (این وسایل می‌تواند شامل هر چیزی باشد) و آن‌ها را جلوی کودک قرار دهید، به او اجازه دهید چند ثانیه به تمام وسیله‌ها بادقت نگاه کند و آن‌ها را به ذهن بسپارد و پس از چند ثانیه از او درخواست کنید چشمانش را ببندد
در این لحظه یکی از وسیله‌ها را بردارید و از کودک خود بخواهید چشمان خود را باز کند و به این سؤال پاسخ دهید «کدوم وسیله سرجاش نیست؟ّ»
این بازی چند فایده دارد، اول اینکه به قدرت تصویرسازی حافظه کمک می‌کند. دوم اینکه می‌تواند تمرینی مناسب برای افزایش تمرکز کودک محسوب شود و سوم، حافظه کودک را تقویت خواهد کرد.
2 پانتومیم بازی کنید:
پانتومیم از بازی‌هایی است که نیاز به توجه و دقت بالایی دارد
شاید به نظر خسته‌کننده باشد؛ اما این بازی روحیه خودتان را هم تغیر می‌دهد. می‌توانید چند کلمه انتخاب کنید و دربار یکی از اعضای خانواده آن‌ها را به شکل ادا بازی اجرا کنند. پانتومیم درعین‌حال که یک بازی مفرح و جذاب است، به بعضی از کارکردهای شناختی مغز مانند استدلال، حل مسئله، تمرکز و حافظه کمک می‌کند (می توانید این بازی را دو نفری نیز انجام دهید)
3 بازی نشستن، بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک:
همان‌طور که در مقاله تمریناتی برای تقویت تمرکز بزرگسالان نیز اشاره شد، نشستن از مؤثرترین تمرینات برای افزایش تمرکز است.
البته ازآنجاکه یک جا نشستن کودک، آن هم در چند دقیقه، مانند سوراخ‌کردن دیوار با قاشق یکبار مصرف است، به شما پیشنهاد می‌کنم این تمرین را به‌صورت زمان‌دار و با حضور خودتان انجام دهید …
به یاد داشته باشید مشخص‌کردن زمان در این تمرین باعث افزایش انگیزه کودک خواهد شد
می خواهیم یک بازی کنیم عزیزم: من و تو تصمیم می‌گیریم پنج دقیقه بدون اینکه به چیزی دست بزنیم این گوشه بشینیم
4 بشمارید:
از بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک، می‌توان به تمرین شمارش اشاره کرد. در این تمرین سعی داریم از عدد صد به پایین بشماریم، به‌این‌ترتیب یک عدد را شما بگویید و عدد دیگر را کودکتان.
مثلاً شما بگوییدصد، کودکتان بگوید نود و نه، شما بگویید نود و هشت…
می‌توانید این بازی را جذاب‌تر نیز کنید
به طور مثال هر کس عدد را به‌اشتباه گفت جریمه می‌شود و باید از اول شروع به شمردن پایین از عدد صد کند. در این بازی ذهن کودک به شمارش اعداد متمرکز می‌شود و از افکار پریشان دور خواهد شد.
5 بازی‌های ویدئویی:
شاید از این عنوان تعجب کنید؛ اما جالب است بدانید بعضی از بازی‌های ویدئویی و بازی‌هایی که در تلفن همراه قرار دارد، تأثیر شگفت‌انگیزی بر روی سیستم توجه و خودکنترلی کودک می‌گذارد.
البته منظور از این بازی‌ها، بازی‌های جنگی و آن‌هایی که بیش از اندازه هیجان دارد نیست؛ اما بازی‌هایی که کودک را به فکر فروببرند و ایجاد استرس در آن به وجود نیاور باعث تقویت تمرکز خواهد شد و در لیست بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک قرار خواهد گرفت
6 استوپ کردن، از بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک:
این تمرین برای تقویت خودکنترلی کودک و آگاهی آن از لحظه حال طراحی شده است.
در این تمرین بهتر است یک موسیقی پخش کنید و از کودک خود بخواهید به هرکاری که دوست دارد بپردازد
(مثلاً رقصیدن یا خنده یا چرخیدن یا…) در این حالت شما باید بدن هماهنگی با کودک، موسیقی را قطع کنید و در لحظه قطع‌شدن موسیقی، کودک هیچ فعالیتی نکند و مانند یک مجسمه خشک شود! به یاد داشته باشید خنده و یا تکان‌خوردن تنها یک عضو از بدن هم به معنی بازنده بودن است و باید مجدد شروع کنیم
7 استفاده از اسباب بازی:
شاید در دوران کودکی من و شما وسایل بازی‌های زیادی پیدا نمی‌شد؛ اما این روزها وسایل زیادی برای سرگرم‌کردن کودک و درعین‌حال متمرکزکردن آن وجود دارد (خاطرم هست تنها بازی دلنشین من در دوران کودکی، بازی‌کردن با دسته چرخ‌خیاطی مادرم بود)
می‌توانید از لگو ها استفاده کنید:
لگوها به کودک شما اجازه می‌دهد تا از خلاقیت و قدرت مغزی خود نهایت استفاده را ببرد و با نهایت تمرکز برای حل‌کردن معما تلاش کند همچنین در خرید لگو دقت داشته باشید چرا که اگر بیش از اندازه سخت و پیچیده باشد باعث کاهش انگیزه کودک برای بازی‌کردن با آن خواهد شد
خمیربازی هم انتخاب خوبی است:
این بازی هم به تمرکز و خلاقیت کودک ما کمک می‌کند و باعث می‌شود مدت‌زمان طولانی را برای بازی اختصاص دهد
البته پیشنهاد می‌کنم مقداری ابتکار عمل به خرج دهید و مثلاً از کودک خود بگویید «ده دقیقه زمان داری تا با خمیربازی یک اتاق و یک گربه درست کنی»
این درخواست ساده شما باعث ایجاد انگیزه و شوق برای بازی‌کردن در کودک می‌شود حتی می‌توانید بعد از ساختن «خانه و گربه» به او یک هدیه خیلی کوچک بدهید و از وی برای درست‌کردن تشکر کنید
8 شمارش به شکل چهارتایی:
ما در بالا به تمرینی برای شمارش اشاره کردیم؛
اما در این قسمت می‌خواهیم کار را مقداری دشوارتر کنیم به‌این‌ترتیب، همانند بازی قبل از عدد صد به پایین بشمارید؛ اما این بار چهار عدد چهار عدد. مثلاً شما بگویید نو دوشش و از کودکتان بخواهید چهار عدد کم کند و این بازی را تا عدد صفر ادامه دهید (جریمه و تکرار مجدد را فراموش نکنید)
9 راه‌رفتن بر روی یک خط، از بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک:
راه رفتن از بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک به حساب می اید.
در این بازی تلاش بر این است که کودک بر روی یک خط صاف راه برود به طور مثال خط‌های کنار فرش می‌تواند انتخاب مناسبی باشد به‌این‌ترتیب سه تا پنج دقیقه زمان بگیرید و از کودتان بخواهید بدون اینکه به کار دیگری مشغول شود تمام تمرکز خود را بروی صاف راه‌رفتن از روی آن خط اختصاص دهد
10 استفاده از پازل، از بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک:
نیاز به‌صرف هزینه‌های زیادی نیست و می‌توانید از پازل‌هایی که قیمت چندانی ندارند هم برای این بازی استفاده کنید
قراردادن پازل در لیست « بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک» به چند دلیل است:
پازل‌ها حافظه فضایی کودک را تقویت می‌کنند،
این نوع از حافظه به ما امکان می‌دهد جابه‌جایی اجسام را قبل از دنیای واقعی در ذهن ببینیم (مثلاً وقتی می‌خواهیم وسایل را در صندوق ماشین بگذاریم و نیاز داریم کمی فکر کنیم که چطور قرار دهیم جا می‌شود؟)
پازل نیاز به تمرکز دارد،
وقتی شما از پازل استفاده می‌کنید، نیاز زیادی به مصرف‌کردن تمرکز دارید و این صرف انرژی تمرینی برای تقویت تمرکز شما محسوب خواهد شد
همچنین پازل باعث تقویت ارتباط دست و چشم و تقویت مهارت‌های حرکتی خواهد شد
11 نقاشی کنید:
به‌هیچ‌عنوان منظورم این نیست که کودک شما باید یک نقاش حرفهای شود و روزانه بیشتر از سه ساعت از زمان خود را برای آن اختصاص دهد!
هدف از نقاشی‌کردن کودک شما، تنها به این دلیل است که به جزئیات رنگ‌هایی که می‌زند توجه کند و در آن لحظه به چیز دیگری متمرکز نباشد. این کار باعث افزایش توجه انتخابی در کودک خواهد شد همچنین باعث افزایش مقدار خلاقیت نیز می‌شود
جمع‌بندی بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودک:
در این مقاله به سراغ بازی‌هایی برای تقویت تمرکز در کودکرفتیم البته توجه به این موضوع که عوامل تأثیرگذار زیادی در تقویت تمرکز مؤثر هستند نیز به شما کمک می‌کند انتظار بهتری از فرایند تقویت تمرکز کودک خود داشته باشید و برای آن برنامه‌ریزی بهتری انجام دهید