تکنیک پومودورو یا فن پومودورو، برای مدیریت بهتر زمان استفاده می‌شود. همه ما ۲۴ ساعت زمان داریم، زمانی که هیچ‌گاه توانایی برگرداندن آن را نداریم، اما می‌توانیم از آن به بهترین شکل استفاده کنیم
ما در این مقاله به بررسی تکنیک پومودورو خواهیم پرداخت، اما همان‌طور در از عنوان مقاله متوجه شده‌اید، به تأثیر فن پومودورو بر روی تقویت تمرکز هم اشاره می کنیم
تکنیک پومودورو از کجا آمد؟
مثل همیشه زمان‌سنجش را برای ۲۵ دقیقه تنظیم کرد و مشغول درست‌کردن غذا شد. در حین درست‌کردن غذا و لابه‌لای افکار پریشان، به سرش زد شاید استفاده از این تایمر برای سایر کارهای در طول روز هم جواب دهد. این داستانِ شکل‌گیری تکنیک پومودورو توسط آقای فرانچسکو چیریلو بود
ایده خوبی به نظر می‌رسید و بعد از چند بار امتحان ، تصمیم گرفت این ایده را برای افزایش بهره‌وری و برنامه‌ریزی شخصی با عموم مردم به اشتراک بگذارد، البته ایدهِ بدون نام که نمی‌شود و ازآنجاکه زمان‌سنج چیریلو عزیز شبیه گوجه‌فرنگی بود، نام این ایده را پومودورو گذاشت که در زبان ایتالیایی به گوجه‌فرنگی گفته می‌شود
مثل هر ایده دیگری، تکنیک پومودورو هم با نقدهای جدی مواجه شد و فرانچسکو چریلو تصمیم گرفت کتابی را به‌صورت رایگان (البته به زبان انگلیسی) در اختیار عموم مردم قرار دهد (دانلود کتاب)
چرا از تکنیک پومودورو استفاده کنیم
جدای از پیشنهادهای متخصصین برنامه‌ریزی و مدیریت زمان، شاید بهتر باشد به چند دلیل مهم که اهمیت تکنیک پومودورو را نشان می دهد اشاره کنیم
چابکی ذهن
زمان ثابت و انرژی متغیر است. نمی‌شود در تمام طول روز به یک اندازه انرژی داشت، اما می‌توانیم انرژی خود را بازیابی کنیم. یکی از راه‌های بازیابی انرژی در طول روز، استراحت‌های کوتاه‌مدت، در لابه‌لای کارهای روزمره است
تکنیک پومودورو، این امکان را فراهم می کند تا در میان کارها استراحت کنیم و انرژی خودمان را در بالاترین سطح نگه داریم
تکنیک پومودورو، روشی برای سنجش عملکرد
یکی از روش‌های پیشنهادی ما برای ارزیابی عملکرد هفتگی، یادداشت‌کردن تعداد پومودورهای در طول روز است
داشتن تعداد پومودوروهای در طول روز و بررسی آنها در پایان هفته، نقشه راهی برای ادامه مسیر است و می‌دانید در طول یک هفته، زمانتان را صرف چه‌کارهایی کرده‌اید مثلاً در طول هفته گذشته
- پنج پومودورو برای مطالعه کتاب وقت گذاشته‌ام
- هفت پومودورو برای دیدن اینستاگرام
- پانزده پومودورو برای تکمیل‌کردن پایان‌نامه
- و….
با استفاده از این روش می توانید برنامه ریزی بهتری برای هفته های آینده خود داشته باشید.
ما به طور مفصل در دوره غیرحضوری تقویت تمرکز و توجه، به توضیح این روش پرداخته‌ایم (برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید)
تخمین‌زدن کارها با تکنیک پومودورو
یکی از مزیت‌های تکنیک پومودورو، برآورد بازه زمانی فعالیت‌ها می‌باشد. به مثال زیر دقت کنید
شما تصمیم می‌گیرید کتابی را که گرفته‌اید مطالعه کنید و با خودتان می‌گوید در این هفته تمامش می‌کنم، اما بعد از چهارهفته، هنوز نتوانسته‌اید کتاب را به نصف برسانید!
در این حالت نه تنها انگیزه شما برای تمام‌کردن کتاب روبه‌کاهش است، بلکه احساس ناتوانی به سراغتان خواهد آمد
با استفاده از فن پومودورو، توانایی تخمین‌زدن کارهای در طول روز را خواهیم داشت و پس از چندبار انجام دادن کارها، می دانیم با اختصاص‌دادن ۲۵ دقیقه زمان، چه مقدار از کتاب را مطالعه خواهیم کرد.
آیا تکنیک ومودورو برای تمام فعالیت ها کاربرد دارد؟
یکی از نقدهایی که به فن پومودورو می‌شود، نگاه مکانیکی این تکنیک به زندگی انسان است
مگر می‌شود تمام روز را به بازه‌های زمانی تقسیم کرد؟ اصلاً مگر ما ربات هستیم که این شکل از برنامه‌ریزی را دوست داشته باشیم؟
بهتر است برای انجام‌دادن بعضی از فعالیت‌ها بی‌خیال فن پومودورو شویم
به طور مثال اگر می‌خواهید تفریح کنید یا با فرزندتان وقت بگذرانید، شاید بهتر باشد از این تکنیک استفاده نکنید، اما پیشنهاد من (کاظم راهداری) این است که حتی برای گردش درشکه‌های اجتماعی هم از پومودورو استفاده کنید
در پایین به چند فعالیتی که بهتر است به روش پومودورو استفاده شوند اشاره خواهم کرد
- مطالعه و یا نوشتن
- انجام‌دادن پروژه‌ها
- گردش در شبکه‌های اجتماعی
- نظم‌دادن به اتاق و جمع‌وجور کردن آن
- صحبت‌کردن با یکی از دوستان (اگر نیاز به زمان پایان گفتگو دارید)
- قدم‌زدن در طبیعت یا پارک
تأثیر تکنیک پومودورو بر روی تمرکز
همان‌طور که در مقاله کار عمیق هم اشاره کردیم، یکی از ویژگی‌های افراد تأثیرگذار و موفق، کارکردن عمیق است
آنها توانایی انجام‌دادن یک کار با نهایت تمرکز را دارند. ما زیاد کار می‌کنیم، اما نتیجه زیادی نمی‌گیریم و می‌توان یکی از دلایل اصلی آن را کمبود تمرکز و افزایش حواس‌پرتی دانست
با استفاده از تکنیک پومودورو، توانایی کارکردن عمیق و استفاده از حداکثر توان ذهنی را خواهیم داشت. کارکردهای اجرایی مغز مانند: حل مسئله، تمرکز، استدلال، فکرکردن عمیق و… تنها در هنگام عمیق کارکردن اتفاق خواهد می افتد
خبر خوب اینکه با هر بار عمیق کارکردن و استفاده از پومودورو، وزنه ای برای تقویت تمرکز و توجه برمی‌داریم و توانایی تمرکزکردن در زمان‌های طولانی را در خود ایجاد خواهیم کرد
روش استفاده از فن پومودورو
استفاده از تکنیک پومودورو کار چندان سختی نیست و می‌توانید به‌سادگی از آن استفاده کنید. من در ادامه به روش سه‌مرحله‌ای استفاده از فن پومودورو اشاره کرده‌ام
مشخص‌کردن فعالیت
در مرحله اول باید کاری که می‌خواهید را انتخاب کنید
بهتر است این کار، در راستای اهداف و برنامه‌های مفید شما باشد و پیشنهاد می‌کنم اگر نتیجه آن کار از اهمیت بالایی برخوردار نیست، به شکل پومودورو انجامش ندهید
بازه زمانی فعالیت
در این مرحله باید مدت زمان هر پومودورو را انتخاب کنید
ازآنجاکه درست‌کردن سس گوجه‌فرنگی ایتالیایی ۲۵ دقیقه زمان می‌خواهد، پیشنهاد آقای فرانچسکوچیریلو هم همین زمان است
البته اثربخشی این زمان (۲۵ دقیقه) از نظر علمی ثابت نشده و می‌توانید بازه‌های زمانی بیشتر و یا کمتر را هم در نظر بگیرید، ولی پیشنهاد من این است نه خیلی کم (در حد ده دقیقه) و نه خیلی زیاد (بیشتر از پنجاه دقیقه) باشد
زمان استراحت
بعد از انتخاب فعالیت و مدت زمان کار، باید زمانی را هم برای استراحت بین این فعالیت‌ها انتخاب کنیم (این زمان هم می‌تواند بین پنج تا ده دقیقه باشد)
نکته مهم
بین هر چهار پومودورو پی‌درپی، یک استراحت طولانی‌تر نیاز است (۲۰ یا ۳۰ دقیقه)
مثلا اگر چهار پومودورو 25 دقیقه ای را برای پایان نامه در نظر گرفته اید، جدای از استراحت های پنج دقیقه ای، بهتر است بعد از چهار پومودورو پشت سرهم، مدت زمان طولانی تری برای استراحت اختصاص دهید
با درنظرگرفتن سه مرحله بالا، به دو نمونه از برنامه‌های امروز من که با استفاده از تکنیک پومودورو انجام داده‌ام توجه کنید
۱.نوشتن این مقاله
- چهار پومودورو ۲۵ دقیقه‌ای برای نوشتن مقاله (سه استراحت پنج‌دقیقه‌ای در بین آنها)
- استراحت نیم ساعته پس از پایان سیکل چهارمرحله‌ای
۲.مطالعه کتاب ذهن حواس‌جمع
- سه پومودورو ۳۵ دقیقه‌ای برای مطالعه کتاب (دو استراحت پنج‌دقیقه‌ای در لابه‌لای پومودوروها)
- چهل دقیقه استراحت پس از اتمام سیکل سه‌مرحله‌ای
سوالات متداول در رابطه با فن پومودورو
شما می توانید در پایین همین صفحه سوالات خودتان را در رابطه با تکنیک پومودورو بپرسید تا در اوین فرصت به آنها پاسخ دهید، همچنین در ادامه پاسخ برخی از سوالات پر تکرار در رابطه با پومودورو داده شده است
آیا پومودوروهای در طول روز باید پشت سرهم باشد؟
نه. می توانید یسته به کاری که در حال انجامش هستید، تعداد پومودوروهای پشت سرهم را انتخاب کنید
شاید بتوانید کاری را در یک پومودورو تمام کنید و برای انجام دادن کار دیگر به هفت پومودورو نیاز داشته باشید، ولی بهتر است حداکثر پس از چهار پومودورو به سراغ استراحت های طولانی تر بوید.
آیا باید بازه زمانی پومودوروهای در طول روز یکی باشد؟
اصلاً. همان‌طور که در نمونه برنامه‌ریزی من متوجه شدید، زمان پومودورو برای نوشتن مقاله (25 دقیقه) با زمان مطالعه کتاب (35 دقیقه) متفاوت بود.
اگر هنگام انجام پومودورو کار داشتم چی؟
یکی از دلایل محبوبیت فن پومودورو (حتی از نظر علمی) اختصاص‌دادن تمام تمرکز به یک کار مشخص است
به همین دلیل اکیداً توصیه می‌کنم در هنگام انجام یک کار، به سراغ کارهای دیگر نروید (شاید بهتر باشد در زمان استراحت، سری به آن کار بزنید)
جمع‌بندی صفر تا صد تکنیک پومودورو
اکنون زمان اقدام‌کردن است و پیشنهاد می‌کنم یکی از کارهای با اهمیتتان را انتخاب و آن را با به شکل تکنیک گوجه‌فرنگی انجام دهید
با این کار هم از بهره‌وری بیشتری بهره‌مند می‌شوید و هم روشی حرفه‌ای را برای برنامه‌ریزی و مدیریت زمان به کار برده‌اید.