بهره وری چیست؟ همه ما کلمه بهره‌وری را شنیده‌ایم، اما کمتر کسی می‌تواند معنی درستی از بهره‌وری را توضیح دهد. ما در این مقاله به سراغ تعریف بهره‌وری خواهیم رفت و به چهار باور اشتباه در مورد بهره‌وری اشاره خواهیم کرد.
بهره‌وری شامل چه بخش‌هایی است؟
قبل از این که به سراغ تعریف دقیق از بهره‌وری برویم، بهتر است با دو مفهوم دیگر آشنا شویم «کارایی و اثربخشی» که هر یک، از پایه‌های اصلی بهره‌وری در سازمان و بهره‌وری شخص می باشد
ما در بیشتر مواقع از روی عادت و یا شاید جمله‌بندی درست، این دو مفهوم را در کنار هم قرار می‌دهیم و از تفاوت‌های این دو با یکدیگر چشم‌پوشی می‌کنیم. در ادامه به تعریف «کارایی و اثربخشی» خواهیم پرداخت
کارایی efficiency تعریف بهره وری
فرض کنید یک صفحه فروشگاهی در اینستاگرام دارید و برای قراردادن پست‌ها و استوری‌های خود، به یک ادمین نیازمند هستید. کار شما مشخص است و فقط می‌خواهید استوری‌ها و پست‌هایتان در یک‌زمان مشخص منتشر شود
شما برای این کار دو نفر را پیدا می‌کنید و هر یک از آنها دستمزد پیشنهادی خودشان را دارند
نفر اول کارها را انجام می‌دهد و ماهیانه چهار میلیون تومان همراه بیمه می‌خواهد
نفر دوم همان کارها را با حقوق ماهیانه دو میلیون و پانصد هزار تومان، آن هم بدون بیمه انجام می‌دهد
در این مثال می‌توان گفت: نفر دوم، کارایی بیشتری نسبت به نفر اول خواهد داشت، بنابراین، در تعریف کارایی می‌توان چنین گفت
هرگاه کاری با حداقل منابع موجود (اعم از زمان، پول، تجهیزات و…) انجام شد، می‌توان گفت کارایی آن کار بالا بوده و آن فرد کارایی بالاتری در سازمان و در زندگی شخصی خود تجربه کرده است
اثربخشیEffectiveness تعریف بهره وری
فرض کنید مدیر یک سازمان خصوصی هستید. بدون تردید بخش اعظمی از وظیفه شما، رهبری‌کردن تیم، هدف‌گذاری درست و برنامه‌ریزی استراتژیک است، اما بخش زیادی از ساعات کاری خودتان را با کارهای محول شده به کارمندانتان می‌گذرانید و از کارهای ضروری که بر عهده خودتان است دوری می‌کنید و به‌اصطلاح به سراغ کارهای جعلی خواهید رفت
شما برای انجام‌ندادن کارهای اصلی مانند رهبری‌کردن (که شاید سخت‌تر باشد) به سراغ کارهای سطحی خواهید رفت، اما هیچ اثربخشی مطلوبی در کار شما مشاهده نخواهد شد
می‌توان در تعریف اثربخشی چنین گفت
هرگاه مهم‌ترین کار را که در راستای هدفمان بود انجام دادیم، از اثربخشی بالایی برخوردار خواهیم بود و هرگاه به سراغ کارهایی غیرمهم و جعلی رفتیم، اثربخشی ما کاهش پیدا می‌کند
برای درک بهتر از تفاوت «کارایی و اثربخشی» به مثال زیر توجه کنید
علیرضا، یکی از دوستان من که چند ماهی به درخواست پزشک خود، تصمیم به رژیم غذایی گرفته است. علیرضا عاشق کله‌پاچه است و همچنان می‌توانید آن را کله‌پزی پیدا کنید، البته هر وقت یکدیگر را می‌بینیم می‌گوید «من پنجاه لقمه را به سی لقمه رسانده‌ام!»
شاید بتوان این رژیم علیرضا را به «کارایی» ربط داد، اما به جرات می‌توان گفت، این رژیم غذایی از اثربخشی برخوردار نیست
اثربخشی را در یک رژیم غذایی، مصرف مواد غذایی که بدن به آنها نیاز دارد و البته همان میزان کالری پیشنهادی پزشک است و نه بیشتر
بهره‌وری چیست؟ تعریف بهره‌وری Productivity
اکنون که با دو پارامتر کارایی و اثربخشی آشنا شدیم، بهتر است به سراغ تعریف بهره‌وری برویم
بهره‌وری یعنی در تلاش هستیم کارایی و اثربخشی بالاتری را در خود ایجاد کنیم؛ یعنی با حداقل منابع، بهترین کار در راستای اهدافمان انجام دهیم.
۴ باور اشتباه از بهره‌وری
در عصر صنعت، تمام دغدغه بر این بود که بیشتر کار کنیم و بیشتر پول به دست بیاوریم
به همین جهت کارخانه‌های صنعتی به دنبال نیرویی بودند که بیشتر از همه کار کند، اما زندگی در این عصر (تکنولوژی) دیگر مثل صدسال گذشته نیست!
ما برای ایده، خلاقیت و کار فکری‌مان استخدام می‌شویم، پس بهتر است با باورهای غلطی که از عصر صنعت در ذهن داریم دوری کنیم تا به این شکل با حداکثر بهره‌وری مواجه شویم
بهره‌وری به معنی کارکردن بیش از حد نیست
شما چند ساعت در طول روز کار می‌کنید؟
توجه و تمرکز ما ثابت نیست و نمی‌توانید در تمام طول روز با حداکثر بهره‌وری کار کنید
تحقیقات نشان می‌دهند کارکردن بیشتر از پنجاه ساعت در هفته، نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری نمی‌شود، بلکه در بلندمدت باعث فرسودگی و کاهش انگیزه نیز خواهد شد. ما برای تجربه بهره‌وری، نیاز به استراحت کافی داریم و استراحت کاری مستلزم زمان کاری حداکثر هشت ساعت در طول روز است و نه بیشتر.
بهره‌وری به معنای انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان نیست
ما به این باوریم که انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان، سرعت کار را بالا می‌برد
نتایج پژوهشی در دانشگاه پنسیلوانیا نشان می‌دهد، انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان ۱۰ نمره از آی‌کیو کم می‌کند. این میزان تقریباً دوبرابر زمانی است که فرد ماری‌جوانا (گل) مصرف می‌کند
ته‌مانده کار قبلی مانند لجن در لابه‌لای چرخ‌دنده ذهنمان گیر می‌کند و هر بار که می‌خواهیم کاری انجام دهیم، مقداری از توجهمان در کار قبلی باقی می‌ماند؛ بنابراین بهتر است در یک‌زمان مشخص، تنها به انجام یک کار بپردازیم.
بهره‌وری به معنی کارکردن‌های کوتاه‌مدت نیست
کال نیو پورت در کتاب کار عمیق خود می‌گوید «همه ما به کارکردن‌های طولانی‌مدت آن هم بدون حواس‌پرتی نیازمندیم» ما در عصری زندگی می‌کنیم که همه چیز با سرعت زیادی اتفاق می‌افتد
به طور مقال در کمتر از چند ثانیه می‌توانید یک عکس را برای فردی دیگر ارسال کنید و یا در کمتر از چند دقیقه، غذای دلخواهتان را در رستورانی که دوست دارید سفارش دهید
البته که اینها خیلی هم خوب است، اما این سبک از زندگی ما را عجول کرده، آن‌قدر که باتجربه مقداری بی‌حوصلگی، دست از کار برمی‌داریم و به سراغ اینستاگرام یا یوتیوب خواهیم رفت
وقتی حرف از بهره‌وری می‌زنیم، یعنی بتوانیم برای کارهایی که سختی زیادی به همراه دارد، صبورتر باشیم و از جای‌مان بلند نشویم، مگر اینکه آن کار تمام شود.
بهره‌وری آسان نیست
اگر قرار بود انجام کارهای با تمرکز آسان باشد، به‌احتمال زیاد همه افراد در هر مهارتی که دوست داشتند، متخصص می‌شدند
اگر می‌خواهید بهره‌وری بالایی را تجربه کنید، بهتر است سختی آن کار را بپذیرید چرا که کارهای با تمرکز، سخت و دشوار و یا در بیشتر مواقع همراه کسلی و بی‌حوصلگی خواهد بود
جمع‌بندی تعریف بهره‌وری
کارایی و اثربخشی در کنار یکدیگر باعث افزایش بهره‌وری خواهد شد همچنین بهتر است به یاد داشته باشیم، کارایی یعنی کاری را با حداقل منابع انجام دهیم و اثربخشی یعنی: انجام کاری بی‌توجه به منابع، در راستای هدفمان
بنابراین، بهتر است زمانی که در حال انجام کاری هستید، از خودتان بپرسید «کار اصلی که در راستای اهداف من قرار دارد، همین است یا نه»