از سوالات پر تکراز بیشتر افراد این است که موقع تمرکز به موسیقی گوش کنیم یا نه؟ اصلا تاثیر موسیقی بر تمرکز چقدر است؟
سندی باشد یا چاوشی،موسیقی بخشی از زندگی ما شده است آنقدر جدی که بعضی از ما حتی هنگام دوش گرفتن هم تلفن همراه خود را داخل حمام می بریم تا از شنیدن موسیقی لذت ببریم.
گوش دادن به موسیقی روان مان را آسوده و در نتیجه باعث آرامش می شود
همه ما دوست داریم کاری را با تمرکز انجام دهیم به اتمام رساندن کاری با تمرکز زمان ما را ذخیره می کند،توان مغزی را افزایش می دهد و باعث می شود آن کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم اما سوال اینجاست:
آیا شنیدن موسیقی هنگام تمرکز مفید است؟
سه بخش اصلی این مقاله شامل موارد زیر می باشد
- مشکلات گوش دادن به موسیقی هنگام تمرکز
- بخشی از فواید موسیقی برای تمرکز
- ویژگی های موسیقی مناسب تمرکز
- جمع بندی/ پیشنهاد ما
گوش دادن به موسیقی هنگام تمرکز:
اجازه دهید بحث را با سوالی به پیش ببریم :هدف شما از گوش کردن به موسیقی هنگام تمرکز چیست؟
شاید بگویید «این چه سوالیه دیگه» اما بهتر است پاسخی شفاف برای این سوال داشته باشید
برای درک بهتر این موضوع،در این مقاله افرادی که هنگام تمرکز کردن به موسیقی گوش می دهند را به سه دسته تقسیم کرده ایم
- افرادی که برای دوری از صدای محیط مجبور به گوش کردن موسیقی هستند
- آن هایی که از موسیقی برای حفظ تمرکز خود در بلند مدت استفاده می کنند
- کسانی که تنها در زمان گوش دادن به موسیقی توانایی تمرکز دارند
دسته اول یعنی افرادی که به موسیقی گوش می دهند تا از شر صداهای محیط خلاص شوند(درست مثل من وقتی در حال نوشتن این مقاله هستم)
بدون مشکل می توانند از موسیقی استفاده کنند و بهتر است بگوییم این دسته از افراد در مکان هایی که سکوت باشد نیاز به گوش کردن موسیقی ندارند اما دو گروه بعدی نه!
دسته سوم یعنی افرادی که از موسیقی به عنوان راهی برای ماندن در تمرکز طولانی مدت استفاده می کنند،
با تمرکز در کوتاه مدت مشکل ندارند(چند دقیقه) اما برای حفظ تمرکز خود در دقایق طولانی تر(یک ساعت) نیاز به شنیدن موسیقی دارند
استفاده از روش پایین در این حالت می تواند مفید باشد
تقسیم به زمان های کوچک:
انجام کارهای با تمرکز در زمان های کوتاه بهترین روش برای مدیریت کردن تمرکز می باشد
همچنین نشستن طولانی مدت پای کاری که نیاز به تمرکز دارد مانع از انجام آن کار به شکلی متمرکز خواهد شد
بنابراین سعی کنید کارها را در زمان های کوتاه مدت و به شکل یک پومودورو انجام دهید
دسته سوم یعنی افرادی که برای تمرکز کردن حتما باید به موسیقی گوش دهند نه تنها از تمرکز عمیق استفاده نمی کنند بلکه سیستم توجه خود را نیز شرطی کرده اند
به زبان ساده تنها زمانی توانایی تمرکز دارند که صدایی از موسیقی به گوششان برسد!
در هر حالت بهتر است قبل از اینکه به ویژگی های یک موسیقی خوب برای تمرکز بپردازیم به چند موضوع توجه کنیم
استفاده نکردن از تمام مغز:
گوش کردن به موسیقی در حالت عادی نیاز به پردازش ذهن دارد، حال در نظر بگیرید این کار را هنگامی که در حال تمرکز هستید نیز انجام دهید.
این یک واقعیت است :وقتی از موسیقی در هنگام تمرکز استفاده می کنیم بخشی از توجه ما در اختیار موسیقی می باشد و نمیتوان آن را انکار کرد
شرطی شدن :
استفاده از موسیقی در هر زمان که نیاز به تمرکز کردن داریم باعث شرطی شدن سیستم توجه مغز می شود!
در این حالت زمان هایی که از موسیقی دور هستیم،تمرکز سخت و شاید غیر ممکن شود چراکه مغز بین سیستم توجه و موسیقی ارتباطی برقرار کرده و تنها زمانی اجازه تمرکز دارد که صدایی مانند موسیقی را از سیستم شنوایی دریافت کند
بدون شک گوش کردن به موسیقی فوایدی هم دارد که نمیتوان آنها را نادیده گرفت در این بخش به ذکر چند مورد خواهیم پرداخت
فواید گوش دادن به موسیقی هنگام تمرکز:
ایجاد حس لذت:
شنیدن موسیقی باعث ترشح هورمونی مانند دوپامین در مغز شود .دوپامین هورمنی شادی آور و پاداش دهنده به مغز می باشد و ترشح آن باعث ایجاد لذت و حس سرخوشی در مغز میشود
آرامش و ضد استرس، تاثیر موسیقی بر روی تمرکز:
احتمالا تجربه استرس شب قبل از امتحان را داشته اید
حساسیت سیستم عصبی باعث افزایش استرس و در نتیجه افزایش ضربان قلب خواهد شد جالب است بدانید گوش دادن به موسیقی هایی که ریتم مناسبی دارند باعث کنترل استرس و در نتیجه کاهش شدت ضربان قلب و تنظیم فشار خون می شود
ارتباط بین دو نیمکره از تاثیرات موسیقی بر تمرکز :
وقت هایی که از شنیدن موسیقی لذت می بریم و توانایی تحلیل آن را نیز داریم در حال استفاده از دو نیمکرده مغز به صورت همزمان هستیم
ترکیب تجزیه و تحلیل (نیمکره چپ) احساس و تصویر سازی(نیمکره راست) باعث افزایش درک مطلب و در نتیجه عمیق تر شدن در انجام کار با تمرکز می شود
شنیدن موسیقی هنگام تمرکز همیشه هم آسیب زا نیست و بعضی مواقع نیاز به گوش دادن آن نیز داریم
،به همین دلیل بهتر است در انتخاب موسیقی دقت بیشتری داشته باشیم.
در پایین به چند ویژگی از موسیقی های مناسب برای تمرکز اشاره خواهیم کرد
ویژگی های موسیقی مناسب تمرکز:
بی کلام بودن:
وقتی می گویمم موقع تمرکز به موسیقی گوش کنیم یا نه؟ بهتر است به یاد داشته باشیم، شنیدن موسیقی هایی که بدون متن باشد (بدون صدای خواننده) ذهن را متمرکز تر خواهد ساخت
در مقابل گوش کردن به موسیقی هایی که خواننده دارند باعث انحراف از تمرکز می شود!
انجام دو کار به طور همزمان باعث کاهش تمرکز می شود به همین دلیل،تحلیل صدای خواننده و انجام کاری که قصد تمرکز کردنش را دارید رابطه مستقیمی با کم شدن کیفیت تمرکز خواهد داشت
بنابراین سعی کنید تا حد امکان تنها از موسیقی هایی که بی کلام هستند هنگام تمرکز استفاده کنید (ترجیحا کلاسیک)
موسیقی کلاسیک موتسارت:
می گویند گوش کردن به موتسارت اثراتی شگفت انگیز بر قابلیت های شناختی مغز خواهد داشت(حل مسئله،تمرکز،حافظه)
عبارت تأثیر موتسارت برای اولین بار توسط آلفرد ا. توماتیس که تلاش می‌کرد از موسیقی‌های موتسارت برای درمان برخی از اختلالات استفاده کند ابداع شد
این مطالعه بر تأثیر موقت گوش کردن به موتسارت بر ضریب هوشی اشاره داشت
ضرب مناسب:
موسیقی هایی که ضرب های نامیزان استفاده می کنند تاثیر شدیدی بر عدم تمرکز دارند
سعی کنید از موسیقی هایی استفاده کنید که از ریتمی یک نواخت استفاده می کنند البته مراقب باشید گوش کردن به موسیقی های به شدت آرامش بخش نیز باعث خواب آلوده گی میشود
حجم صدا:
صدای بیش از حد زیاد باعث پرت شدن توجه و صدای بیش از اندازه کم توجه را به سمت موسیقی تیز حس خواهد کرد.
قرار گرفتن در هر دو حالت احتمال انحراف توجه از کاری که در حال انجامش هستیدرا افزایش می دهد بهترین پیشنهاد حد وسط قرار دادن شدت صدا می باشد (نه خیلی زیاد،نه خیلی کم)
جمع بندی، موقع تمرکز به موسیقی گوش کنیم یا نه؟
پیشنهاد ما این است،تمرکز خود را به موسیقی وابسته نکنید و تنها در موقعیت های خاص از موسیقی برای حفظ تمرکز استفاده کنید
در هر حالت گوش کردن به موسیقی نیاز به تحلیل و پردازش دارد و نمیتوان چشم بسته گفت بر روی کاری که قصد تمرکزش را داریم تاثیر گذار نیست
همچنین بهتر است تاثیر موسیقی در هر فرد به شکلی جدا و با توجه به عواملی مانند وضعیت احساسی،تجربه قبلی و شرایط محیطی وی سنجیده شود،
بنابراین اگر شنیدن موسیقی کلاسیک برای عده زیادی کارآمد بود دلیلی بر عمومیت بخشیدن آن وجود ندارد
