آخرین باری که بر روی یک موضوع بادقت و بدون حواس‌پرتی تمرکز کرده‌اید را یادتان هست؟ نگران نباشید، در این مقاله به بررسی تم</strong>رین هایی برای افزایش تمرکز خواهیم پرداخت تا بتوانید تمرکز را به زندگی روزمره خود جای دهید
لذت غرق‌شدن در کار بدون حواس‌پرتی و با ذهنی آرام یکی از بهترین لذت‌ها در هنگام انجام کار است
برای بیشتر ما پیش‌آمده است که موقع انجام کاری که بادقت در حال انجامش هستیم، ذهنمان ناخودآگاه به سمت موضوع بی‌ربط منحرف شود؛ مثلاً دیشب که در حال مطالعه کتابی با موضوع سبک زندگی بودم، ذهنم به سمت پیاز تندی که همراه ناهار دیروز خورده بودم منحرف شد
قبل از هر چیز بیایید با مفهوم تمرکز آشنا شویم
تمرکز چیست؟
اختصاص‌دادن تمام حواس به یک موضوع مشخص و نادیده‌گرفتن مزاحمت‌های فکری به‌صورت کاملاً را تمرکز در آن کار یا متمرکز بودن می‌گویند
چرا کم تمرکز هستیم؟
بخش زیادی از کمبود تمرکز، به اجدادمان مربوط شود، جایی که برای بقا و زنده‌ماندن نباید روی چیزی متمرکز می‌شدیم و اگر این اتفاق می‌افتاد، شکار حیوانات و شکارچیان دیگر می‌شدیم.
بنابراین، هر کس در آن دوران متمرکز بود شکار شد و بازماندگان با نهایت لذت از کم‌حواسی به زندگی خود ادامه دادند. این که تمرکز نداریم تا حدودی طبیعی است به یاد داشته باشید، تمرکز یک مزیت ذهنی نیست و برای به‌دست‌آوردن آن باید تلاش کنیم، خبر خوب اینکه می‌توان با انجام تمرین‌هایی برای تقویت حافظه، قدمی روبه‌جلو برای متمرکزشدن و جلوگیری از حواس‌پرتی برداشت
چرا تمرکز مهم است؟
قطعاً شما هم تجربه کارهایی را که در آن زمان را احساس نکرده‌اید داشته‌اید، وقت‌هایی که از شدت علاقه، فراموش کرده‌اید زمان چه ساعتی گذشته مثلاً شاید در حال تماشای یک فیلم جذاب، فراموش کرده بودید که به غذای در حال سوختن روی گاز سر بزنید! و یا شاید گرم گفتگو با دوستی باشید که با نهایت توجه به حرف‌هایش گوش می‌کنید و هیچ‌گاه ذهنتان منحرف نمی‌شود.
این نوع غرق‌شدن در کار لذت‌بخش نیست؟
برای درک بهتر اینکه چرا بعضی از کارها را با تمرکز و لذت انجام می‌دهیم و در تمرکز بر روی بعضی کارها ناتوان هستیم به این سؤال پاسخ دهید
تمرین‌هایی برای افزایش تمرکز
در ادامه به تمرین‌هایی برای افزایش تمرکز خواهیم پرداخت؛ اما قبل از هر چیز بهتر است به یاد داشته باشید، انجام تمرین‌های تمرکز مستلزم تلاش و برنامه‌ریزی است؛ بنابراین انتظار یک‌شبه متمرکزشدن را از خود نداشته باشید
1. علاقه را برای افزایش تمرکز جدی بگیرید
دو نمونه از کارهایی که در آن متوجه زمان نشده‌اید را به یاد بیاورید
نظرتان چه وجه مشترکی بین این دو کار وجود دارد؟ اگر برایتان امکان دارد، چند لحظه‌ای را به این سؤال فکر کنید
تحقیقات نشان می‌دهند، شدت علاقه به یک کار، تأثیر مستقیمی بر روی مدت‌زمان تمرکز بر روی آن خواهد داشت، وقتی در حال انجام کاری هستیم که دوستش داریم، گفتگوهای درونی ما خاموش می‌شوند و توانایی تمرکز بر روی آن کارافزایش پیدا می‌کند.
وقتی از تمرین‌هایی برای افزایش تمرکز حرف می‌زنیم، بهتر است به سراغ ایجاد علاقه برای کاری که قصد انجام‌دادنش را داریم برویم تا توانایی ما در متمرکز ماندن بر روی آن کارافزایش یابد
در ادامه به راهکارهایی برای ایجاد علاقه بر روی یک کار و یا هدف اشاره خواهیم کرد
پیداکردن دستاورد
به یاد داشته باشید، تا وقتی دلیل و انگیزه کافی برای انجام‌دادن یک کار نداشته باشید، انتظار متمرکز ماندن بر روی آن کار را فراموش کنید، کاری که قصد تمرکز بر روی آن را داریم، باید انگیزاننده باشد چرا که تمرکزکردن بر روی یک کار سخت است. می‌توانید با پاسخ به سؤالات زیر، دستاوردهای خود و به زبان ساده‌تر چرایی خود را پیدا کنید
نکته مهم درباره پیداکردن دستاورد و تمرین هایی برای افزایش تمرکز:
هر چقدر قدرت چرایی و دستاوردهای شما بیشتر باشد، احتمال کمتری برای کاهش تمرکز شما وجود خواهد داشت
بیایید فرض کنیم قصد قبول‌شدن در آزمون رانندگی را دارید؛ اما برای خواندن کتاب آیینه نامه با مشکل تمرکز مواجه شده‌اید. در چنین حالتی بهتر است به این سؤالات پاسخ دهید
- چرا باید این کتاب را بخوانم؟
- قرار است به چه چیزی برسم؟
- زندگی من‌بعد از به‌دست‌آوردن این گواهی‌نامه چه شکلی است؟
2. پیدا کردن محیط مناسب از تمرین هایی برای افزایشی تمزکز:
می‌توانیم عوامل کمبود تمرکز را به دودسته عوامل بیرونی و عوامل درونی تقسیم کنیم و از اصلی‌ترین موضوعات در عوامل بیرونی را، محیط نامناسب و یا محیطی که برای تمرکزکردن ما مناسب نیست بدانیم.
در ادامه به چند پیشنهاد برای محیا کردن شرایطی مناسب هنگام تمرکز اشاره خواهیم کرد
از نور مناسب استفاده کنید:
شما می‌توانید در اتاقی تاریک و با یک چراغ‌مطالعه نیز به کارهای با تمرکز خود بپردازید، اما به یاد داشته باشید هر چقدر محیط شما نور بیشتری داشته باشد، هوشیاری مغز نیز به همان اندازه بیشتر خواهد شد. می‌توانید از نورهای طبیعی مانند نور خورشید استفاده کنید و کیفیت تمرکز خود را افزایش دهید
سروصدای محیط بر روی تمرکز تأثیرگذار است:
هر عامل حواس‌پرتی می‌تواند تمرکز شما را بر هم بزند به شما پیشنهاد می‌کنیم سروصدای محیط را به حداقل برسانید و از سایر اطرافیان بخواهید در هنگام تمرکزکردن، خلوت شما را برهم نزنند
3. بالا نگه داشتن اکسیژن خون، از تمرین هایی برای افزایش تمزکز
مغز انسان روزانه ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ لیتر خون را در خود به گردش دارد.
این حجم از خون تقریباً ۴۰۰ برابر کل مقدار خون در بدن است؛ بنابراین یکی از ضروری‌ترین کارها به جریان انداختن اکسیژن خون برای پمپاژ بهتر در بدن است بنابراین:
ورزش منظم انجام دهید:
یکی از مناسب‌ترین کارها برای بیشتر به جریان انداختن اکسیژن خون در بدن، ورزش است.
ورزش برای قلب مفید است و چیزی که برای قلب مفید است قطعاً برای ذهن هم مناسب است؛ بنابراین از امروز حتی اگر شده چند دقیقه در حیاط خانه یا خیابان پیاده‌روی کنید.
نفس عمیق بکشید:
با این کار به رگ‌ها اجازه می‌دهید تا اکسیژن خون بیشتری را به جریان بیندازند؛ بنابراین طوری نفس بکشید که کاملاً آن را در بدن خود احساس کنید
یکی از بهترین انواع تنفس، تنفس دیافراگمی است. در چنین تنفسی شما باید هوا را از راه بینی به داخل بدهید و از دهان خارج کنید این تنفس بیشتر بر روی شکم تمرکز دارد؛ بنابراین شکم را مانند بادکنک باد و در هنگام بازدم باد آن را خالی کنید.
4. مراقبه یا مدیتیشن و حضور در لحظه:
تابه‌حال شده زیر دوش آب، از ریخته‌شدن آب‌روی بدن خود لذت ببرید؟ یا شاید این‌قدر ذهن مشغولی دارید که به فکر این مسائل نمی‌افتید «ذهن‌آگاهی یعنی زیستن در زمان حال و آگاه شدن از هرآنچه در این زمان در حال رخ‌دادن است» مدیتیشن را می‌توان از علمی‌ترین تمرین‌ها برای افزایش تمرکز دانست
این قافله عمر عجب می‌گذرد دریاب دمی که با طرب می‌گذرد
بیایید چند تمرین ساده اما تأثیرگذار برای ذهن‌آگاهی انجام دهیم
میل کردن غذا، از تمرین هایی برای افزایش تمرکز
همین امروز این چالش را انجام دهید، از اولین لحظاتی که بر سر سفره قرار می‌گیرید، تمام حواس خود را به غذاخوردن و وسایل درون سفره دهید؛ مثلاً اگر غذای شما آبگوشت است، وقتی نان را ریز می‌کنید به تکه‌تکه کردن نان توسط دو دستتان توجه کنید. نان را بو کنید، صدای قاشق و چنگال را بشنوید و با تمام نگاهی به خوردن غذا مشغول شوید
تمرین مشاهده برای افزایش تمرکز
تمرین مشاهده، کی از بهترین تمرین‌ها برای تقویت تمرکز است. وسیله‌ای که نزدیکتان است بردارید (این وسیله شامل تلفن همراه، کنترل تلویزیون، شارژ گوشی یا هر وسیله دیگر می‌شود) به مدت سه دقیقه تمام تمرکز خود را بر روی آن قرار دهید، چالش این تمرین پیداکردن ۱۰ چیز جدید که شما قبلاً به آن توجه نکرده بودید است به طور مثال شاید به خطوط پشت تلفن همراه خود و یا سوراخ‌های بلندگو توجه نکرده باشید!
تمام حواس خود را هنگام انجام این تمرین انجام دهید، به طور مثال می‌توانید چند ضربه آرام به آن بزنید و صدای آن را گوش کنید، با دستانتان آن را کاملاً لمس کنید، با تمام دقت از چشم‌هایتان برای دیدن آن استفاده کنید تا این تمرین عمیق‌تر شود
جمع‌بندی تمرین‌هایی برای افزایش تمرکز:
در این مقاله به چند تمرین کاربردی برای تقویت تمرکز پرداختیم از شما می‌خواهم تلاش کنید این نکات و تمرین‌ها را در زندگی روزمره خود رعایت کنید
