تمرکز و درس‌خواندن درسروصدا شدنی است؟ اکثرمان تجربه مطالعه در محیط‌های پرسروصدا و شلوغ را داشته‌ایم، زمان‌هایی که لازم است با صداهای اطراف وقف پیدا کنیم و به‌ناچار به خواندن کتاب توجه کنیم. در این مقاله به راهکارهایی برای حفظ تمرکز و درس خواندن در سروصدا خواهیم پرداخت تا بتوانیم بهترین نتیجه و البته بهره‌وری را از تمرکز و حافظه خود داشته باشیم
سیستم توجه مغز ما زیرک است! به این معنی که اگر تصمیم به خواندن کتاب، حتی در محیط‌های آرام نیز بگیرید بازهم به دنبال بازیگوشی و تغیر توجه می‌گردد. به طور مثال فقط کافی است توجه شما به سوراخ‌شدن جورابتان که تا قبل از این به آن توجه نکرده بودید جلب شود، احتمالاً دقایق زیادی را به این فکر کنید که چرا و دقیقاً چه زمانی این اتفاق افتاد؟ چند نفر این پارگی را دیده‌اند؟ و آیا می‌شود این سوراخ را پینه بندی کرد یا باید به فکر خریدن جوراب جدیدی باشیم؟
منظور از تمرکز در محیط‌های پر سرودا هنگام مطالعه چیست؟
منظور از مطالعه در سروصدا یعنی بتوانیم با کمترین میزان انحراف توجه و با درنظرگرفتن صداهای محیط به مطالعه بپردازیم
آسیب‌های وارد شده به مغز هنگام مطالعه در سروصدا:
درس‌خواندن در سروصدا و آَشفتگی ذهنی:
یکی از چالش‌ها هنگام درس خواندن در سروصدا، آشفتی ذهنی و ناتوانی در کنترل افکار می‌باشد. به طور مثال وقتی در حال درس‌خواندن و تمرکز بر مطالب کتاب هستید، شاید یکی از اعضای خانواده به دیگری بگوید «برای امشب گوجه بگیری» در این حالت شما شنونده نیستید و باید گفت اگر مراقب توجه خود نباشید، به‌احتمال زیاد افکارتان در میوه‌فروشی، برای تشخیص گوجه رسیده از نارس سرگردان خواهد شد
کاهش شدید حافظه کاری هنگام مطالعه در سروصدا:
اکنون که در حال خواندن این متن هستید از شما می‌خواهم چند ثانیه تلاش کنید و بدون نگاه‌کردن یادتان بیاورید در پاراگراف بالا در مورد چه چیزی حرف زدیم. (لطفاً اکنون این کار را انجام دهید)
شما اکنون از حافظه کوتاه‌مدت خود استفاده کردید، وقتی تصمیم به درس خواندن در سروصدا میگیرید، صداها و اطلاعات اضافی وارد سیستم توجهتان خواهد شد و ازآنجاکه ظرفیت حافظه کوتاه‌مدت به‌شدت کم است، اطلاعاتی بدردنخور مانند خرید گوجه‌فرنگی را جایگزین موضوع مهمی مانند انتگرال خواهد کرد
سروصدای زیاد هنگام مطالعه مانعی برای تفکر عمیق:
بدون شک یکی از مزیت‌های تمرکز را می‌توان عمیق‌شدن در یک کار دانست، باید بپذیریم وقتی به شکلی عمیق و با نهایت تمرکز کاری را انجام می‌دهیم، آن را به شکلی به‌یادماندنی در حافظه منتقل خواهیم کرد و البته درک بهتری نیز از آن خواهیم داشت. درس‌خواندن در سروصدا، از شما امکان تفکر عمیق بر روی مطالب درسی را خواهد گرفت.
درس‌خواندن در سروصدا باعث افت شدید انرژی و خستگی خواهد شد:
اجازه دهید به مثال خودمان یعنی خرید گوجه بازگردیم، غرق‌شدن در افکار مشابه این فکر هنگام درس خواندن در سروصدا یعنی منحرف‌شدن توجه از موضوع اصلی، به طور مثال شاید در این اندیشه‌های فروبروید:
- مگه چی میخوان برای شام درست کنن که گوجه میخوان؟
- یادم باشه بگم برای من هم موز بگیرن
- احتمالاً باز قراره املت بخوریم امشب هم
در این حالت فقط چشم‌هایتان به متن کتاب است و هیچ توجه ای به متون نخواهید داشت. تلاش هر باره برای بازگرداندن توجه به متن کتاب و کاری که در حال انجامش هستیم نه‌تنها انرژی جسم را کاهش می‌دهد؛ بلکه توان مغزی را نیز در آن لحظه کم می‌کند
چطور در سر صدا درس بخوانیم؟
البته که خواندن کتاب در محیط‌های پر سروصدا آن هم با نهایت تمرکز، کاری دشوار و تاحدامکان ناشدنی است؛ اما در این بخش به سراغ راهکارهایی برای پایدار نگه‌داشتن توجه به متن‌های نوشته شده در کتاب اشاره خواهیم رفت
1 واقعیت را برای مطالعه در سروصدا بپذیرید:
مطالعه در محیط‌های شلوغ و پرسروصدا نه‌تنها باعث انحراف توجه به محیط خواهد شد، بلکه افکاری ناخوشایند را که شما به سمت خود جلب می‌کنید نیز، گریبانتان خواهد شد به طور مثال
- چه گرفتاری شدیم
- حالا چطور باید تو این سروصدا مطالعه کنم؟
- چرا همیشه باید این‌جوری باشه
- ای خدااا…
اکنون که در حال نوشتن این مقاله هستم، صدای بچه‌هایی که در کوچه‌مان در حال فوتبال‌بازی کردن هستند، آن‌قدر زیاد است که هر چند دقیقه احساس می‌کنم شاید من هم در آن بازی حضور دارم (به نظر می‌آید نام یکی از آنها کاظم باشد) اما چه باید کرد؟ نه می‌شود به سراغ بازی‌کردن با این بچه‌های امروزی رفت و نه می‌شود دست از نوشتن این مقاله یعنی مطالعه در سروصدا بردارم، راستش را بخواهید کاری به‌غیراز پذیرفتن در این لحظه از دست من بر نمی‌آید (درست مانند موقعیت‌های مختلفی که شاید برای شما به وجود آید)
پذیرش شرایط به شما اجازه می‌دهید با این موضوع کنار بیایید و تمام تلاش خود را برای حافظ تمرکز انجام دهید در این حالت با خود می‌گویید «خوب حالا که این شرایط هست، چه کاری از دست من بر میاد؟» به شما پیشنهاد می‌کنم نوشتن و یا مطالعه‌کردن در سروصدا را تمرینی برای افزایش توجه خود در نظر بگیرید. این کار به توانمندی‌های شما نیز اضافه خواهد کرد.
2 هنگام درس خواندن در سروصدا و شلوغی از یادآور استفاده کنید:
وقتی در حال درس‌خواندن در محیط‌های پرسروصدا و شلوغ هستید، نگاهی به اطراف میز خود و یا جایی که تصمیم به مطالعه و درس‌خواندن گرفته‌اید بیندازید و یک وسیله را به‌عنوان بازگرداندن توجه به مطالعه و در نظر بگیرید. به طور مثال، من روی میز خودم یک جامدادی دارم که هر وقت حواسم به سمت بازی فوتبال بچه‌های کوچه پرت می‌شود، نگاهی به لیوانم می‌اندازم تا مجدد به نوشتن ادامه دهم.
شما هم می‌توانید برای درس‌خواندن در سروصدا از یک یادآور فیزیکی به‌عنوان بازگشت به مطالعه استفاده کنید. به این شکل هر وقت کسی از خرید گوجه حرف زد، و نگاهتان به یادآور افتاد، به تجارت و بازار خرابی فروش گوجه فکر نمی‌کنید و مجدد به سراغ درس‌خواندن باز خواهید گشت.
3 تلفن همراه دشمن درس خواندن در سروصدا:
یکی از عادت‌های مخرب که بیشتر ما گرفتارش شده‌ایم استفاده از تلفن همراه در هنگام درس‌خواندن است البته که وقتی در حال درس‌خواندن در سروصدا هستید، این استفاده چندین برابر نیز خواهد شد چرا که گشت گذار در شبکه‌های اجتماعی را راهی برای خلاصی از کلافگی سروصدای زیاد می‌دانید. سعی کنید از تلفن همراه خود در هنگام درس‌خواندن استفاده نکنید، حتی بهتر است آن را در کنار خود نیز قرار ندهید. توجه شما به‌اندازه کافی توسط صداهای اطراف جراحت خواهد دید، اجازه ندهید تلفن همراه نیز به آسیب‌های وارده شده به تمرکز در هنگام درس‌خواندن بیفزاید
4 درس‌خواندن در سروصدا و شلوغی به‌وسیله موسیقی آرامش‌بخش:
همان‌طور که در مقاله آیا موسیقی برای تمرکز مناسب است؟ نیز اشاره شد، می‌توانید از موسیقی به‌عنوان ابزاری مناسب برای کاهش توجه به صداهای محیط استفاده کنید. گوش‌دادن به موسیقی‌های مناسب برای افزایش تمرکز یکی از روش‌های مطالعه در محیط‌های پر سروصدا می‌باشد
5 برای درس‌خواندن در سروصدا از زمان‌های مرده استفاده کنید:
وقتی مجبور به مطالعه کتابی باشیم و یا زمان‌هایی که لازم است کتابی مطالعه شود، می‌توانید به‌جای مطالعه در شلوغی و سروصدا، به دنبال زمان‌هایی باشید که بیشتر اعضای خانواده و یا هم‌اتاقی‌های شما در حال استراحت هستند. به طور مثال
مطالعه در ساعات اول صبح: (لازم است بدانید بیشتر افراد، بهترین دستاوردهای مطالعه را در این ساعت دارند)
مطالعه در ظهر: افراد زیادی در ظهر استراحت می‌کنند و شاید بتوانید این ساعت‌ها را برای مطالعه در نظر بگیرید
مطالعه در آخر شب: با این که آخر شب‌ها به دلیل خستگی سیستم مغز، زمان مناسبی برای مطالعه نیست؛ اما در بعضی مواقع تنها راه پیش رو باشد
6 بلندخوانی کردن برای درس‌خواندن در سروصدا مناسب است:
البته که بلندخوانی، یکی از موانع در تندخوانی کردن شما محسوب خواهد شد، اما این کار در بعضی مواقع مانند زمان‌هایی که می‌خواهید در محیط‌های پرسروصدا مطالعه کنید، می‌تواند انتخاب درستی باشد. وقتی تصمیم به مطالعه کتابی میگیرید، کلمات را با چشم خود دریافت و به حافظه کوتاه‌مدت منتقل خواهید کرد، در این حالت تنها راه انتقال اطلاعات به حافظه کوتاه‌مدت، حس بینایی می‌باشد. اما وقتی جملات کتاب را نیز با صدای بلند تکرار کنید، حس شنوایی شما یاری‌رسان حس بینایی خواهید شد و اطلاعات به‌جای یک کانال، با دو کانال مختلف به مغز منتقل می‌شود.
7 برای درس‌خواندن در سروصدا از تمام حواس استفاده کنید:
همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد، وقتی تصمیم به مطالعه یک متن میگیرید، تنها از حس بینایی خود استفاده می‌کنید و این تنها راه انتقال اطلاعات دریافت شده توسط حواس شما به حافظه می‌باشد. تلاش کنید از سایر حواس خود نیز برای درگیرشدن در مطالعه استفاده کنید به طور مثال می‌توانید به‌جای تمرکز بر صداهای تجارت گوجه، به صدای ورق‌زدن کاغذ توجه کنید
همچنین می‌توانید از حس لامسه خود برای لمس‌کردن صفحات کتاب استفاده کنید. به این شکل می‌توانید هنگام درس‌خواندن در سروصدا، تمام توجه خود را به مطالعه اختصاص دهید و کمتر حواستان پرت شود
8 مطالعه در سروصدا و گوش‌گیر:
حتی اگر هیچ یک از کارهای فوق نیز برایتان مفید نبود، می‌توانید از صداگیرهایی که برای گوش ساخته شده‌اند استفاده کنید. این را می‌دانم که قیمت چندانی هم ندارند، حتی اگر تمایل به خریدن صداگیرهای مناسب برای گوش هم نداشتید می‌توانید از دستمال‌کاغذی و یا پنبه هنگام مطالعه در سروصدا استفاده کنید
جمع‌بندی مطالعه در سروصدا:
در این مقاله تلاش کردیم با ترکیب‌کردن مقداری گوجه، به راهکارهایی برای مطالعه در محیط‌های پر سروصدا و شلوغ اشاره کنیم. توجه داشته باشید، مطالعه در این جور موقعیت‌ها و تلاش برای حفظ توجه، یکی از روش‌های تقویت سیستم توجه و تمرکز مغز می‌باشد.
