چرا باید انسان متمرکزی باشیم و انسان‌های با تمرکز چه ویژگی‌هایی دارند؟ به‌صورت کلی قرار است در این مقاله به فواید تمرکز بپردازیم
بنابراین در بخش اول به سراغ تعریف تمرکزخواهیم رفت، به این سؤال پاسخ می‌دهیم که آیا تمرکز قابل تقویت است و در بخش بعدی به سراغ فواید تمرکز می‌رویم همچنین در انتهای این مقاله به سراغ 3 تمرین عملی برای افزایش تمرکز خواهیم رفت.
تمرکز چیست؟
انجام‌دادن یک کار در زمان مشخص، با کمترین حواس‌پرتی و دقت به‌تمامی جزئیات آن کار، به معنای تمرکزکردن بر روی آن می‌باشد.
آیا می‌شود تمرکز را تقویت کرد؟
بله. تحقیقات نشان میدهد، ما توانایی تقویت عضلات تمرکز و سیستم توجه خود را داریم
شاید با خواندن کلمه «عضلات» تعجب کنید؛ اما بی‌راه نیست اگر تقویت تمرکز را مانند تقویت عضلات بدن بدانیم.
البته بهتر است فراموش نکنیم، تمرین و رشدکردن عضلات تمرکز مستلزم تمرین و برنامه مناسب است و نمی‌توان آن را یک‌شبه به دست آورد(درست مانند عضلات بدن)
فواید تمرکز چیست:
در این قسمت به سراغ فواید تمرکز خواهیم رفت
1 از فواید تمرکز، یادگیرنده حرفه ایی بودن است
ما انسان هستیم و برای زنده ماندن نیاز به یادگیری داریم، فرقی ندارد تصمیم شما چه چیزی باشد، اینکه تمایل دارید یک نجار حرفهای شوید یا دندانپزشک!
در هر موقعیتی نیاز به یادگیری و آموزش‌دیدن از الزامات زنده‌ماندن است. ما آن چیزی را به‌خاطر می‌سپاریم و یاد می‌گریم که به آن توجه کرده باشیم در غیر این صورت توانایی یادگیری و به‌خاطر سپاری اطلاعات را نخواهیم داشت. به‌این‌ترتیب می‌توان گفت
«تمرکز پنجره یادگیری و مهم ترین راه یادگیری تمرکز است»
2 افزایش کیفیت کارها از فایده های تمرکز
احتمالاً شما هم تجربه نشخوارهای ذهنی و یا افکار پریشان را داشته‌اید
به طور مثال وقتی تصمیم به خواندن یک صفحه از کتاب می‌گیریم و یا حتی زمان‌هایی که می‌خواهیم چنددقیقه‌ای را برای شنیدن موسیقی که دوست داریم زمان اختصاص دهیم، بمباران این افکار و نگرانی‌ها مانع از انجام باکیفیت آن کار خواهد شد.
یکی دیگر از فواید تمرکز، افزایش کیفیت کار است. تمرکزکردن توانایی سرکوب این افکار و نشخوارهای ذهنی را خواهد داشت و می‌توانیم با تمام توان مغزی به کاری که قصد انجام‌دادنش را داریم توجه کنیم
همچنین وقتی برای انجام‌دادن کاری زمان اختصاص می‌دهیم، باکیفیت انجام‌دادن آن کار مستلزم استفاده از تمام قسمت‌های مختلف مغز مانند خلاقیت، استدلال، حافظه و ادراک هست.
3 موفقیت بیشتر از فواید تمرکز
وقتی برای زندگی خود هدفی مشخص می‌کنید و تصمیم رسیدن به آن هدف را دارید، بدون شک موانع زیادی بر سر راه شما قرار خواهد گرفت و عوامل زیادی دست‌به‌دست هم می‌دهند تا شما را از آن مسیر دور کنند
اما لازم است بدانیم توانایی نادیده‌گرفتن حاشیه‌ها و نگه‌داشتن تمام توان بر روی آن هدف، از فواید تمرکز عمیق است (نحوه تمرکز بر اهداف زندگی: کلیک کنید)
4 تصمیم‌گیری حرفهای
بخشی از سیستم توجه ما که آن را با نام سیستم پایین به بالا نیز میشناسیم، انجام دادن بعضی از کارها را به صورت غیر ارادی انجام میدهد.
به طور مثال وقتی وارد یک فروشگاه میشوید و خرید خود را انجام میدهید، در نهایت متوجه می شوید، یک بستنی یا کیک و یا لواشک را نیز برای خود برداشته اید!
این نوع خرید ها به شکلی وسوسه انگیز انجام میشوند و اگر نتوانیم آن هارا مدیریت کنیم در بلند مدت آسیب های جبران ناپذیری به ما وارد خواهند کرد
البته شاید بگویید یک لواشک آن قدر ها هم جدی نیست و جزء تصمیمات بزرگ زندگی محسوب نمیشود
اما شاید شماهم افراد زیادی را بشناسید که به صورت اشتباه و تحت تاثیر هیجانات، تصمیمات بزرگ تری که در آینده منجربه پشیمانی شده است را گرفته اند( مانند انتخاب همسر) افزایش خود آگاهی برای تصمیمات هوشمندانه، یکی دیگر از فواید تمرکز می باشد.
5 با تمرکز رابطه بهتری را تجربه خواهید کرد
چه کسی از شنیده‌شدن، دیده‌شدن و در نتیجه درک‌شدن متنفر است؟ بدون شک هیچ‌کس
همه ما دوست داریم کسی را داشته باشیم که ما را درک کند و پای صحبت‌های ما بنشیند.
این یک قانون کلی است که برای همه انسان‌ها به کار برده می‌شود.بدون شک از مؤلفه‌های اصلی در یک رابطه، تمرکز است
آن هم تمرکزی که بتوانیم با تمام وجود حرفهای طرف مقابل را بشنویم، چرا که این نوع از تمرکز در کیفیت رابطه ما با همکاران، خانواده دوستان و شریک زندگی‌مان تأثیر مستقیمی خواهد داشت.
6 با تمرکز در لحظه حال باشید
وقتی حرف از فواید تمرکز می شود، نباید از لذت حضور در لحظه حال غافل شویم. آخرین باری که غذای خود را با تمرکز کامل میل کرده‌اید را به یاد دارید؟
حضور در لحظه و بودن در لحظه‌ای که داریم زندگی می‌کنیم، نه تنها باعث جلوگیری از غرق شدن در نگرانی های آینده و تجربیات ناراحت کننده گذشته خواهد شد، بلکه ما را به خودمان نیز نزدیک‌تر خواهد کرد
به طور مثال هنگام خواندن این مقاله در حال تجربه چه احساسی هستید؟
شاید غم باشد یا خوشی، استرس باشد یا آرامش. درک این احساسات و آگاهی از آنها می‌تواند کیفیت زندگی را افزایش دهد و این امر صرفاً به‌واسطه حضور در لحظه حال و صد البته داشتن تمرکز کافی امکان‌پذیر است.
7 استفاده از تمام حافظه باز فواید تمرکز
یکی از انواع حافظه که آن را با نام حافظه حسی میشناسیم، مسئولیت پردازش اطلاعات و منتقل‌کردن آنها را به حافظه کوتاه‌مدت خواهد داشت
این حافظه ظرفیت محدودی دارد و تنها اطلاعاتی را از فیلتر خود رد می‌کند که به آنها توجه کافی داشته باشیم (برای تست تمرکز و حافظه حسی خود می‌توانید چشمانتان را ببندید و متن پاراگراف بالایی را به یاد بیاورید)
توانایی متمرکز بودن این امکان را میدهد تا بتوانیم از حافظه خود بهترین استفاده را داشته باشیم و اطلاعات مهم را به حافظه کوتاه‌مدت و در نتیجه حافظه بلندمدت منتقل کنیم، تا در صورت نیاز در هر زمان قابل بازیابی باشند
8 ذخیره زمان از فواید تمرکز
وقتی توانایی به دست‌گرفتن افسار توجه را داشته باشیم، می‌توانیم در زمان خود صرفه‌جویی کرده و کارها را با سرعت بالاتر (البته بدون افت کیفیت) انجام دهیم
خستگی‌های نامطلوب در هنگام انجام‌دادن کارهای با تمرکز، انگیزه ما را برای به اتمام رساندن آن کار به صفر می‌رساند و حتی اگر مجبور به انجام‌دادن آن کار باشیم هم تمایلی برای به اتمام رساندنش نخواهیم داشت
تمرکز به ما این امکان را میدهد تا کارها به بهترین شکل ممکن انجام داده و از باقی‌مانده زمان خود استفاده بهتری داشته باشیم
3 تمرین افزایش تمرکز
اکنون که با فواید تمرکز آشنا شدیم، در این قسمت به سراغ سه تمرین کاربردی برای تقویت تمرکز خواهیم رفت، اما از شما می‌خواهم به این نکته توجه داشته باشید «نتیجه‌گرفتن از تمرینات افزایش تمرکز، مستلزم صبوری و انجام مداوم است»
عدد 93 برای افزایش تمرکز
برای انجام این تمرین نیاز است از عدد 93 هفتا هفتا به پایین بیایید و ان عدد را در ذهن تکرار کنید مثلا در ذهن بگوید 93.87و… به همین شکل تا آخر به پایین بیایید تا به عدد صفر برسید
هر وقت احساس کردید انجام تمرین با این عدد برای شما آسان شد، می‌توانید به سراغ عدد 94 بروید و با آن عدد به صورت ذهنی هفتا هفتا به پایین بیایید
نکته مهم:
در انجام تمرین شمارش معکوس، چشمان خود را ببندید و تمام توجه را به شمارش اختصاص دهید، هر وقت توجه شما به سمت چیز دیگری منحرف شد، تنها به شمارش بازگردید
برای تقویت تمرکز آب بنوشید
یکی از نوشیدنی‌هایی که در طول روز، کم یا زیاد به سراغ آن می‌رویم «آب» است
فرقی نمکند که زیاد آب می‌نوشید یا کم (البته پیشنهاد من زیاد است) اما در این تمرین قصد داریم هر وقت به سراغ آب‌خوردن می‌رویم، از خوردن آب آگاه باشیم و به آن لحظه توجه کامل داشته باشیم
به این شکل توجه به موارد زیر را به شما پیشنهاد می‌کنم
- وقتی که لیوان آب‌دستتان است آن را کامل لمس کنید
- وقتی آب، دهان شما را تر می‌کند به خیس شدن دهان خود توجه کنید
- وقتی شیر آب را باز می‌کنید، صدای ریخته‌شدن آب در لیوان بشنوید
- وقتی لیوان را برمی‌دارید، متوجه برداشتن باشید
همچنین به شما پیشنهاد می‌کنم در پایان هر نوشیدن شکرگزار این آب گوارا باشید
بافکر کردن تمرکز شما تقویت می‌شود
در طول روز افکار زیادی به سراغمان خواهد آمد،
بسته به نیازی که در آن لحظه داریم تصمیم به توجه و یا بی‌توجهی به آنها می‌گیریم. اما بعضی از افکار زیبا هستند و می‌توانیم نام آنها را رؤیا بگذاریم…
به طور مثال شاید دوست داشته باشید به خانه‌ای که آن را خانه رؤیایی خود نام‌گذاری کرده‌اید فکر کنید و یا شاید دوست داشته باشید به لحظه‌ای که به اهداف خود می‌رسید فکر کنید
در هر حالت تمرکزکردن طولانی‌مدت (در حد پنج دقیقه) به یک فکر ثابت، باعث افزایش توجه می‌شود
البته مانند تمرین شماره یک، به یاد داشته باشید:
هر بار که توجه شما به افکار دیگر منحرف شد، مجدد آن را به فکر و رؤیایی که در سر دارید هدایت کنید تا به این شکل حداکثر استفاده را از تمرین ببرید
جمع‌بندی فواید تمرکز
می‌توانیم فواید بیشتری را برای تمرکز در نظر بگیریم؛ اما همین که بدانیم تمرکز در تمام جنبه‌های زندگی کاربرد دارد برایمان کفایت می‌کند.
تلاش کنید بر روی تمرکز خود کار کنید و برای تقویت آن برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشید همچنین می‌توانید در دوره رایگان تمرکز در هفت روز شرکت کنید تا به با استفاده از آموزش‌های این دوره کوتاه‌مدت، عضلات سیستم توجه خود را به چالش دعوت کنید
