همانطور که در مقاله قبلی هم اشاره شد دو عامل تاثیر گذار در حواس پرتی موجب درک کمتر و در نتیجه کاهش تمرکز ما در هنگام مطالعه میشدند
در مقاله قبلی در مورد عوامل بیرونی صحبت کردیم و در این مطالعه سعی در بررسی عوامل درونی و راهکارهای کنترل آن داریم
بی شک محیط مناسب و دور کردن عوامل حواس پرتی در هنگام مطالعه مارا برای داشتن یک تمرکز عالی یاری میرساند اما سوال اینجاست که چرا حتی وقتی محیط مناسب است هم نمی توان تمرکز داشت؟مثلا در جاهایی مانند نشخوارهای ذهنی نابود کنند تر از صداهای محیط مانند گریه های یک کودک دو ساله میباشد!
این فکرها و اندیشه ریشه در درد،رنج،شادی،تشنگی،گرسنه گی،کارهای انجام شده،کارهایی که در آینده باید انجام شود و… دارد
ده های بار تجربه هیجانی شدن در هنگام مطالعه یک کتاب را داشته ام
آرههه عجب چیزی یاد گرفتی!!!!
در چنین مواقعی میخواهم دست از مطالعه بردارد و این شادی را تخلیه کنم
این فاجعه است مگر نه؟
اما چه باید کرد آیا واقعا راهی برای این مشکل وجود دارد؟
حال بیاید سری به نشخوارهای ذهنی در مطالعه بزنیم
آماده شوید:
شما قبل از مطالعه چه کاری انجام میدهید ؟ شاید بگویید این چه سوال احمقانه اییه؟
ولی اجازه دهید بگویم اگر قبل از مطالعه برای خود برنامه ایی ندارید بهتر است این موضوع را جدی بگیرید
پیشنهاد میکنیم حتما مقاله چطور درک مطلب خود را بالا ببریم را بخوانید
آماده شدن قبل از مطالعه یعنی پیدا کردن بهترین خودتان در مطالعه!
اجازه دهید با مثالی از روش مطالعه خودم این موضوع را واضح تر کنم
من قبل از مطالعه چند دقیقه را برای مدیتیشن میگذارم این کار موجب تمرکز در حواسم خواهد شد همچنین سعی میکنم یک لیوان آب را روی میز قرار دهم تا اگر تشنه شدم از اتاق بیرون نروم چرا که بعید است به اتاق بازگردم
همیشه تمام تلاشم را برای با شوق مطالعه کردن انجام میدهم هر چند گاهی این کار غیر طبیعی به نظر میرسد مخصوصا وقتی از خواندن آن کتاب متنفرم اما خوب چاره ایی نیست و باید با شوق و اشتیاق باشم در غیر اینصورت مطلب به سختی به حافظه ام منتقل خواهد شد
بسیار عالی نوبت شماست تصمیمی بگیرید که قبل از مطالعه چه کارهایی میخواهید انجام دهید تا باعث افزایش تمرکزتان شود
یادداشت کنید شاید
خالی کردن ذهن از افکاری که احتمال دارد به سمت ما حمله ور شوند مثلا در هنگام مطالعه شاید به یاد خرید نان بیوفتید و یا شاید یادتان رفته به دوستتان زنگ بزنید همچنین شاید به فکر تصمیم بزرگی که باید میگرفتید فرو روید
در چنین مواقعی نیاز است ذهن را از این آشوب ها نجات دهیم اما چطور؟
اگر در هنگام مطالعه به یاد جوراب های شسته نشده خود افتادید این کار را یادداشت کنید و ذهن خودرا از این کار پاک کنید اما جالب است بدانید برخلاف باور عموم تنها نوشتن کار ساز نیست و ذهن برای رها ساختن کارها نیاز به تعیین تکلیف شدن آنها دارد
استفاده از اثر زیگارینک در مطالعه
سالها پیش فردی به نام آقای زیگارینک در یک رستوران در حال خوردن غذا بود که متوجه چیزی عجیب شد او به دقت،رفتار گارسون های آن رستوران را مورد بررسی قرار داد و متوجه شد آنها به راحتی سفارش مشتری را حفظ میکنند و بعد از اینکه آن فرد تسویه حساب میکند سفارش از ذهنشان پاک میشود
او در جستجوی این معما به پژوهش های زیادی پرداخت که در آخر متوجه موضوعی اساسی شد
وقتی ذهن چیزی را تمام شده میداند آن را از حافظه پاک و سعی میکند کمتر به یاد بیاورد
به صورت خلاصه وقتی کاری ناتمام است احتمال به خاطر آوردن آن نیز بیشتر خواهد بود
حال که اسم جوراب شد،چه زمانی می خواهید آنرا بشوید؟ زمان آنرا مشخص کنید تا بتوانید از این فکر رها شوید
میتوانید کارها را به چند روش دسته بندی کنید تا از این افکار خلاص شوید
تا…..انجام میشود
فرض کنیم فکری برای شستن جوراب هایی که بویش تمام اتاق را گرفته به سراغمان می آید اگر تمایل داشتید به سراغ شستن آنها بروید باید زمانی مشخص کنید
مثلا
تا یک ساعت دیگه میشورم
بعد از خوندن میرم واسه شستن
نکته:
سعی کنید از زمان هایی خیلی طولانی برای برنامه ریزی و رهایی ذهن از کارهای استفاده نکنید
وقتی برای شستن جوراب ها میگویید حالا انجامش میدم این زمان نامعلوم و در نتیجه کار به صورت پرونده باز در ذهن میماند بنابراین یک ضرب الاجل برای آن کار در نظر بگیرید
درباره اش فکر میکنم
اجازه دهید از مثال جوراب فاصله بگیریم و کمی به مشکلات دیگر هم اشاره کنیم
فرض کنیم قصد رفتن به کافه یا شروع یک کار جدید را دارید و در انجام دادن آن شکاک هستید مثلا خیلی از وقت ها در هنگام مطالعه کردن به ذهنم میرسد که فلان چیز برای مقاله نوشتن موضوع خوبی است در همان لحظه این فکر را یادداشت میکنم و در اولین فرصت برای آن تصمیم میگیرم
هیچ و پوچ
بعضی از افکار هم کاملا بی ارزش هستند و فقط برای اینکه ذهن بیکار نباشد در حال گردش هستند مثلا
اگر قبول نشدم چی؟
اگر فلانی قبول نکرد چی؟
اگر امشب برق ها رفت چی؟
و هزاران اما و اگر دیگر که هیچ وقت وجود خارجی ندارند و فقط ساخته ذهن خودمان میباشد در چنین مواقعی انجام این کار به شما کمک فراوانی خواهد کرد
پاسخ به این سوالات شما را برای رهایی از این افکار یاری می رساند
این فکر من رو موفق میکنه یانه؟
این فکر واقعیه یا من دارم بزرگش میکنم
بهترین کار پس از پاسخ دادن به این سوال ها انجام کار درست میباشد بنابراین بعد از سروسامان دادن افکار هیچ و پوچ خود بهترین تصمیم همان مطالعه میباشد بنابراین خیلی زود به مطالعه برگردید
از فکر هایتان فرار نکنید چراکه به دنبال شما خواهند آمد
انجام شده
آخرین دسته را انجام شده می نامیم این دسته نیاز به شروع دارد و لازم است پشت گوش انداختن را کنار بگذاریم مثلا شاید بوی جوراب های شما آنقدر زیاد باشد که حتی خودتان هم نتوانید استشمام کنید در چنین مواقعی نیاز است که همان لحظه دست به اقدام بزنید و کار را انجام دهید و یا شاید غذایی بر روی گاز دارید که احتمال سوخته شدنش است،چنین مواقعی باید هرچه زودتر به سمت کار بروید و آن را انجام دهید تا به ذهن فرمان این کار تمام شده است بدهید
بازگردید:
یکی از بهترین تمرین ها در هنگام مطالعه برای بازگرداندن تمرکز آگاه شدن از حواس پرتی است مثلا اگر ذهنتان به سمت دیزی های خوش مزه ایی میرود که فلان روز در رستورانی دیدید،سعی نکنید به دنبال آن فکر بروید چرا که این تخیل سری بلند دارد و بعد از چند دقیقه متوجه میشوید که در خیال خود در حال خوردن نوشابه و پیاز هستید
بنابراین آگاهی از حواس پرتی و بازگشت زود هنگام به مطالعه یکی دیگر از نیازها برای دقیق مطالعه کردن است. اجازه ندهید فقط چشمتان به برگه نگاه کن، هرچند دشوار اما سعی کنید هر وقت به فکر فرو میروید مجددا باز گردید البته که این خود یک تمرین تمرکز هم میباشد و قطعا نتیجه ایی عالی در دراز مدت به شما هدیه میدهد
گاهی اوقات مطلبی را حتی با خواندن چندین بار یاد نمیگیریم البته که حافظه و هوش هم در این مورد بی تاثیر نیست اما لازم است یادآوری کنیم وقتی تمرکزی کافی برای یادگرفتن نداشته باشیم نمیتوانیم اطلاعات را به درستی به حافظه منتقل و آن ها را درک کنیم
تند خوانی را تجربه کنید :
برخلاف باور عموم،تندخوانی میتواند از شما فردی با تمرکز در مطالعه بسازد وقتی به صورت آهسته مطالعه میکنید حواستان به هزاران جا پرت میشود درست مانند ماشینی که در جاده ایی با سرعت ده کیلومتر بر ساعت در حال حرکت است
لپ مطلب:
تمرکز هم مانند تمام مهارت های دیگر به شرط تلاش به دست می آید بنابراین اگر در روزهای اول اوضاع خراب تر شد نگران نشوید به دست آوردن تمرکز زمان زیادی میخواهد
میتوانید از این مقاله برای درک بهتر استفاده کنید