اجازه دهید قبل از پرداختن به موضوع عادت مطالعه سوالی از شما بپرسم
آیا هربار برای بستن دکمه پیراهن خود فکر میکنید؟
وقتی وارد اتاقی تاریک میشوید به روشن کردن لامپ فکر میکنید؟یا بلافاصله به سراغ کلیدی برای روشن کردن آن میروید
شاید در پاسخ به این سوال بگویید روشن کردن لامپ که نیاز به فکر کردن نداره دیگه! اما موضوع اصلی اینجاست که شما برای روشن کردن لامپ در اتاقی تاریک،یک عادت ساخته اید.در روزهای اول (البته شاید هم آن روز را به خاطر نیاورید)هربار که وارد اتاقی میشدید به روشن کردن چراغ فکر میکردید و همین امر موجب انجام ناخودآگاه این کار در این زمان شده است همچنین برای بستن دکمه پیراهن در گذشته احتمالا اولین دکمه را به دومین شکاف گره میزدید اما امروز بدون فکر کردن قادر به انجام این کار هستید.
در نتیجه می توان گفت هر کاری که به صورت مداوم و با تکرار انجام شود،روزی به شکل ناخودآگاه و بدون فکر کردن قابل انجام است (مانند دو مثال اولی که در مقاله ذکر شد)
چرا ساخت عادت مطالعه مهم است؟
تقویت حافظه:
با مطالعه کتاب‌ها و مقالات مختلف، شما با عناوین و مفاهیم جدیدی آشنا میشوید که ممکن است در زندگی روزمره خود با آن‌ها مواجه شوید. این کمک میکند تا اطلاعات قبلی در حافظه شما فعال شوند و ارتباط بین آن‌ها و اطلاعات جدید برقرار شود. ب
رای مثال کتابی با عنوان کنترل خشم را مطالعه کرده اید و چندماه بعد به صورت اتفاقی با فردی بحث میکنید در چنین مواقعی از دانسته هایی که در کتاب خوانده اید استفاده میکنید تا خشم خود را کنترل کنید و به جای خواباندن یک چک در گوش طرف،نفسی عمیق میکشید
ذهن حواس جمع:
مطالعه به ما کمک میکند تا از دنیای اطراف خود فرار کنیم و به جای آن، به دنیایی پر از ایده‌ها و خلاقیت‌ها وارد شویم. این موضوع باعث میشود از فضای ذهنی خود خارج شده و در مورد چیزهای دیگری تمرکز کنیم در نتیجه باعث افزایش قدرت توجه و تمرکز در ما خواهد شد بنابراین، مطالعه میتواند به عنوان یکی از بهترین روش‌های افزایش تمرکز و حافظه در زندگی شخصی و حرفه‌ای ما باشد.
افزایش جذابیت:
وقتی به عنوان فردی که مطالعه می کند وارد جمعی می شوید نظرات و حرف های شما شنیدنی تر میشود و به اصطلاح امروزی ها گل مجلس میشوید اظهارنظر شما در موضوعات مختلف و همچنین دایره لغات وسیع باعث جذابیت شما خواهد شد
موفقیت با کمترین ریسک:
هر کتاب،مقاله یا منبع دیگری را که مطالعه می کنید به دنیای نویسنده وارد میشوید همچنین استفاده از تجربیات چند ساله یک فرد آن هم با خواندن کتابش مانع از آزمون و خطاهای پی در پی شما می شود در نتیجه میزان موفقیت شما به شکلی عجیب افزایش پیدا خواهد کرد (خلاصه که چه چیزی بهتر از اینکه بتونید با خوندن یک کتاب ده ها سال تجربه یک فرد رو در اختیار داشته باشید)
افزایش اعتماد به نفس:
میزان دانش و آگاهی،تاثیر مستقیمی بر اعتماد به نفس شما دارد بنابراین هرچه اطلاعات بیشتری داشته باشید بیشتر به خود باور خواهید داشت و البته این موضوع باعث تقویت قدرت تصمیم گیری شما نیز می شود
بهبود روابطه:
برقراری ارتباط سالم با افرادی که معاشرت بیشتری با آن ها داریم یک نیاز برای تمامی افراد است از دانشجو گرفته تا مدیر و یا فردی که به همسر خود تعهد اخلاقی دارد.بی شک مطالعه برای رشد شما در بهبود روابط موئثر خواهد بود
ساختن عادت مطالعه :
اول ما یک عادت رو می سازیم و بعد عادت مارو می سازه
«لطفا قبل از ادامه مطالعه قلم و کاغذ دم دست داشته باشید هم برای یادداشت برداری و هم برای انجام چندتمرین»
شاید بتوان ادعا کرد بهترین روش برای انجام فعالیتی جدید به شکل ناخود آگاه ساختن عادت آن کار است فرقی ندارد این کار رانندگی با ماشین باشد یا نواختن یک ساز و یا خواندن کتاب اما موضوع به همین راحتی نیست و اگر می توانستیم هر کاری را به همین قدر ساده به عادت تبدیل کنیم همه ما در کاری که دوست داشتیم حرفه ایی ترین انسان بودیم.در پایین به چند دلیل برای شکست خودن در ساخت یک عادت میپردازیم البته تجربه شخصی نیز در انتخاب این دلایل بی تاثیر نیست.
دلایل شکست خوردن یک عادت:
شکل نگرفتن مسیر عصبی منجربه شکست عادت میشود
وقتی در تلاش برای یادگیری مهارتی جدید هستیم (مانند یادگیری زبان انگلیسی و مکالمه آن) در واقع در حال ساخت مسیری از این فعالیت در مغز هستیم انجام هر فعالیت جدید از راننده گی گرفته تا بشکن زدن،نیاز به ساخت یک مسیر منحصربه فرد از همان فعالیت در مغز دارد.به عنوان مثال اگر برای اولین بار برای خوردن غذا با دست مخالف تلاش کنید تعادلی در نگه داشتن قاشق و خوردن غذا ندارید زیرا این کار را برای اولین بار انجام میدهید و هنوز مسیری برای این فعالیت در مغز نساخته اید اما همین که یک بار این کار را انجام میدهیم مسیری هرچند ضعیف در مغز ساخته می شود.متخصصین حوزه نوروساینس این موضوع را مسیر عصبی می نامند
یک راه تضمینی برای ساختن مسیر عصبی
تکرار و استمرار یک راه بی قید و شرط برای ساخت مسیر عصبی از هر مهارت یا فعالیتی که دوست دارید محسوب می شود بنابراین هرچه بیشتر آن کار را انجام دهیم مسیری عمیق تر در مغز خواهیم ساخت در نتیجه راحت تر قادر به انجامش هستیم با توجه به مثال بالا(خوردن غذا با دست مخالف) در روز اولی که این کار را انجام می دهیم تمام لباس های خود را پر از غذا خواهیم کرد اما این فعالیت به مرور زمان با خطای کمتری انجام میپذیرد تا جایی که قادر به انجام این کار به ساده گی و مانند آب خوردن هستیم.ت
لاش یک نوزاد برای راه رفتن در روزهای اول نمونه ایی واضح از شکل گیری مسیر عصبی می باشد اگر قادریم بدون فکر کردن راه برویم چون روزی تلاش زیاد و البته افتادن های بیش از اندازه ایی را تجربه کرده ایم به این طریق مسیرعصبی راه رفتن در مغز ما شکل گرفت
بنابراین از امروز به جای گفتن جمله من از پسش برنمیام از جمله هنوز مسیرعصبیش شکل نگرفته استفاده کنیم.اکنون میدانیم که شکل گیری عادت نیز نیاز به ساختن مسیر عصبی دارد
ظرفیت میزهای مدرسه چند نفر است؟
اگر شما هم مانند من در مدرسه های دولتی تحصیل کرده باشید،میزهای سه نفری را به خاطر دارید اما گاهی اوقات مجبور بودیم بیشتر از این تعداد بر روی میز بنشینیم.چه اتفاقی می افتاد؟هیچ یک از ما قادر نبودیم دفتر و کتاب را باز کنیم در واقع ظرفیت آن میز تنها سه نفر بود و برای بیشتر از این تعداد طراحی نشده بود
آگاه نبودن از مقدار توان و ظرفیت خودمان،باعث ایجاد شکست در یک عادت و البته ایجاد حال روحی بد میشود برای مثال من تا امروز یک صفحه کتاب هم نخوانده اما از این لحظه تصمیم میگیریم روزی 20 صفحه کتاب مطاله کنم! بی شک این هدف برای من واقع بینانه نیست و بعد از یک یا دو روز از انجام دادن آن پا پس میکشم در نتیجه عادت ما به شکست ختم خواهد شد همچنین این موضوع باعث رنجش از خود و ایجاد گفتگوهای درونی میشود« تو بی عرضه هستی،توهیچ وقت سر قولت نموندی و…» بنابراین ظرفیت و اندازه خود را در انجام یک عادت بدانید حتی اگر این مقدار از نظر سایرین خنده دار هم باشد
انگیزه ناکافی دلیل شکست عادت
چرا باید مطالعه کنم ؟ اصلا چه دلیلی دارد که این همه زمان برای ساختن عادت مطالعه بگذارم؟این ها سوالاتی هستند که قبل از شروع هر کاری نیاز به پاسخشان داریم یادمان باشد وقتی انگیزه ایی برای شروع و ادامه دادن نداشته باشیم بی شک در روزهایی که حس وحال آن کار را نداریم نمیتوانیم ادامه دهیم بنابراین دلیلی بزرگ را به عنوان انگیزه پیداکنید
کوتاه آمدن
همانطور که در بخش مسیر عصبی نیز گفته شد ساختن هر عادتی نیاز به زمان دارد طرز فکر یک شبه ره صدساله را طی کردن شما را به موفقیت نمی رساند و بی شک باعث شکست در شروع هر عادتی میشود .درست در همان جایی که خسته میشوید،کسل هستید و نمیتوانید به سراغ عادت بروید تفاوت بین شما و سایر افراد را مشخص میکند شما میتوانید مانند پوست گردو بشکنید یا مانند هسته زردآلو سفت باشید
شک نکنید موفقیت در رها نکردن است بنابراین تا وقتی که عادتی که دوست دارید را در خود نساخته اید دست از این کار بر ندارید
شکست های طلایی:
اگر اشتیاق شما برای ساختن عادت زیاد باشد میتوانید از هر شکست یک درس بگیرید برای مثال اگر سه شنبه نتوانستید به سمت مطالعه بروید در پایان شب دلیل آن را یادداشت کنید تا فردا از آن مار گزیده نشوید گاهی فراموش میکنیم که انسانیم و حق اشتباه کردن داریم بنابراین مهم اشتباهاتی که انجام میدهیم نیست مهم درسی است که از آن اشتباه گرفته ایم ضمنا لازم است به شما تبریک بگویم درست در زمانی که افراد به دنبال خوشی های لحظه ایی هستند شما در حال خواندن این مقاله برای رشد و توسعه خود هستید.بی شک شما قادر خواهید بود عادت های خوب را با تلاش در زندگی خود اجرایی کنید به خود ایمان داشته باشید و به بهانه هایی که به سراغتان می آید بی توجه باشید.
اهمال کاری:
به تعویق انداختن کارها یا اصطلاح اهمال کاری هنری است که همه ما به بهترین شکل انجام میدهیم و تنها مقدار و اندازه آن فرق میکند در چنین مواقعی تن به انجام کارهای سخت می دهیم اما به سمت کاری که باید انجام شود حرکت نمیکنیم مثلا وقتی زمان مطالعه میرسد به بهانه نظافت منزل،به سمت جاروبرقی میرویم یا بهانه شستن ظرف ها را می آوریم.درپایین چند راهکار عملی برای مقابله با اهمال کاری ذکر شده است
زمان مشخص کنید:
وقتی از انجام دادن کاری فراری هستید برای انجام آن یک زمان مشخص کنید با این کار مغز متوجه یک کار جدی خواهد شد یک کار یا باید در همین لحظه انجام شود یا باید برای آن زمان مشخص شود برای مثال فردا بعد از ظهر انجامش میدم یا نهایتا تا ساعت چهار تمامش میکنم
بهانه ها هستند:
اگر به دنبال بهانه باشید هیچ گاه طعم موفقیت را نخواهید چشید بهانه ها همراه ما هسند و دست از سرمان بر نمیدارند بنابراین این شما هستید که انتخاب میکنید در دام آن ها نیوفتید
اقدام کنید
اقدام،خود باعث حال خوب در شما میشود سعی کنید از امروز اقدام کردن را تمرین کنید.هربار که فکر و خیال به سراغتان آمد به جای فکر کردن دست به اقدام بزنید یک راه عملی برای اقدام استفاده از قانون 5 ثانیه می باشد
برای شروع هر کاری فقط از 5 به پایین بشمارید و بلافاصله آن کار را انجام دهید
اکنون زمان پرداختن به روش ها و راه هایی برای انجام دادن یک عادت است از آنجا که مغز ما میلی به انجام کارهای طولانی و سخت ندارد (دلیل این موضوع تمایل مغز به بقا است) با ریزعادت ها شروع میکنیم بی شک ریزعادت ها نقش بزرگی در شکل گیری عادت مطالعه شما خواهند داشت یکی از اهداف در ساختن ریز عادت ها شروع کردن عادت مطالعه با کمترین صرف انرژی می باشد با این روش میتوانیم کم کم میزان عادت را افزایش دهیم بنابراین با کتاب هایی که دوست دارید و برایتان ساده است شروع کنید
فرآیند سه مرحله ایی ریزعادت ها به این شرح می باشد
1 لنگر
در این جا لنگر به عنوان عادتی است که بدون فکر کردن انجام می پذیرد برای مثال:غذا خوردن بخشی از کارهای روزانه ایی است که انجام میدهیم میتوانیم مطالعه را بلافاصله بعد از صبحانه و یا ناهار انجام دهیم
در این مثال غذا خوردن لنگری برای عادت مطالعه محسوب میشود
هر وقت پشت میز نشستم بلافاصله کتاب رو برمیدارم
در این مثال پشت میز نشستن لنگری برای ریز عادت مطالعه محسوب میشود
موقع خواب هروقت سرم رو روی بالشت گذاشتم کتاب رو برمیدارم
در این مثال قراردادن سر بر روی بالشت لنگر ریز عادت مطالعه شما محسوب می شود
مطالعه بعد از دوش آب سرد لنگری است که من برای خودم انتخاب کرده ام
تمرین:
لطفا حداقل دو لنگر را برای ریز عادت مطالعه خود یادداشت کنید
2 ریز عادت مطالعه:
ریز عادت یعنی آنقدر ریز و کوتاه که مسخره باشد، بدون هیچ ناراحتی و با نهایت میل انجام شود هدف از انجام این کار تهعدی است که شما به عادت خود میدهید و بعد از چند روز و یا چند هفته دست از ریزعادت برمیدارید و به سراغ عادت اصلی خود یعنی مطالعه میروویم .
در پایین به چند نمونه از این ریزعادت ها اشاره شده است البته شاید شما این نمونه ها را تغیر دهید اما نباید فراموش کنیم هدف ما از انجام ریز عادت ها سخت جلوه ندادن آن برای مغز است بنابراین ساده ترین روش را انتخاب کنید که بتوانید روزهای پیاپی آنرا انجام دهید
فقط کتاب رو بازکن:
تنها باز کردن و نگاه کردن به تصویر اول کتاب در روزهای اول کافی است خوب میپرسید این که حماقته! اما شک نداشته باشید بعد از چند روز و یا چند هفته خودتان شگفت زده خواهید شد
فقط یک صفحه:
اگر مرحله اول یعنی بازکردن کتاب برای شما خیلی آسان بود میتوانید به سراغ این ریزعادت بروید و تنها یک صفحه از کتاب را مطالعه کنید البته لازم است یادآوری کنم به هیچ عنوان نباید از شما انرژی کسر شود
به اندازه خودتان
قبل از اینکه کتاب را مطالعه کنید حتما ظرفیت و توان خود را اندازه گیری کنید این ریزعادت بسته به توان شما بین 1تا20صفحه مناسب است
تمرین:
همین حالا روی برگه ایی که دارید نوع ریز عادت خود را انتخاب کنید را یادداشت کنید حتی اگر قرار است فقط کتاب را باز کنید
3 پاداش برای مطالعه:
دیشب پوست هندونه رو گذاشتیم دم در مامور شهرداری آیفون رو زده میگه با ژیلت تمیزش کردین؟؟
سومین بخش پاداش یا صفا کردن است
اگر لبخندی بر روی لب شما نشست یعنی مغز شما از خوادن این مطلب لذت برده و سعی میکند ادامه مطلب را مطالعه کند.هدف از پاداش دادن به مغز تشکر از آن و ایجاد رقبت برای ادامه مسیر است
به عنوان مثال اگر در دفعه بعدی به سراغ این مقاله بیایید مغز لذت میبرد چراکه پاداشی مانند لطیفه به او داده اید بنابراین یک پاداش ساده بعد از انجام ریز عادت مطالعه میتواند به شکل های زیر باشد
حرف زدن با رفیقی که دوستش دارید
مشت کردن دست و گفتن «آآآآآرررههه»
بوس کردن خودتان(لطفا اینکار را هر روز حتی در وقتی که مطاله نمی کنید انجام دهید این کار باعث افزایش عزت نفس میشود)
مثال لطیفه،تصویر خوبی از پاداش را برای شما زنده می کند این کار های ساده باعث ترشح هورمون های شادی آور در مغز،مانند دوپامین و سروتونین می شود
اکنون که سه مرحله ریز عادت ها تمام شد به سراغ چند موضوع مهم دیگر خواهیم رفت
اما قبل از آن باید پاسخ سوالات زیر را داشته باشیم اگر هنوز این کار را نکرده اید لطفا همین حالا کاغذی برای نوشتن بیاورید
چه ریز عادتی را برای خود انتخاب کرده اید؟
لنگر انتخابی شما کدام هستند؟
میزان مطالعه انتخاب شده شما چه مقدار است؟
از آبروی خود مایه بگذارید
درست خوانده اید نه شما و نه من از این که اطرافیان ما را انسانی بد قول تصور کنند لذت نمیبریم یکی دیگر از راه های افزایش احتمال مطالعه قول دادن به یک فرد است ب
ه عنوان مثال به دوست خود زنگ بزنید و بگویید «تصمیم گرفتم از امروز یک صفحه کتاب بخونم» همچنین اگر با او راحت هستید میتوانید از او درخواست کنید پایان هر هفته مقداری باهم در این مورد حرف بزنید
جذاب و مورد علاقه:
اگر تا امروز فقط کتاب داستان های حسنی را خوانده اید به سراغ کتاب های فلسفی نروید با کتاب هایی شروع کنید که برایتان جذاب است و از خواندنشان لذت می برید ب
رای مثال شاید با خواندن کتاب هایی که طنز داشته باشد ارتباط بهتری برقرار کنید یا اگر در حال تحصیل هستید کتابی را انتخاب کنید که با خواندنش خواب نشوید
وسط خال بزنید:
اکنون که مقدار مطالعه خود را انتخاب کرده اید وقت هدف گذاری هفته ایی می باشد.بنابراین اگر ریزعادت شما تنها مطالعه یک صفحه در طول روز است،هدف شما مطالعه 7 صفحه از کتاب در پایان هفت روز می باشد
یا اگر تنها قصد باز کردن کتاب را دارید هدف شما برای یک هفته،7بار بازکردن کتاب می باشد فراموش نکنیم مقدار در اینجا بی اهمیت است و فقط تعهد شما الویت دارد بنابراین هرروز این کار را انجام دهید
همچنین حتما پایان هفته به خود یک هدیه دیگر بدهید اما مقداری قدرت مندتر مثلا میتوانید خود را به خوردن یک قهوه و یا یک پاستیل عروسکی دعوت کنید
تمرین:
همین حالا هدفی برای مطالعه خود در هفت روز آینده انتخاب کنید و برای رسیدن به آن هدف جایزه ایی تعین کنید
هدف 21 روزه:
اگر به اولین هدف خود یعنی هدف هفت روزه رسیدید به سراغ هدف 21 روزه بروید بنابراین مقدار و میزان مطالعه روزانه خود را در عدد 21 ضرب کنید و پاداشی نیر برای هدف در نظر بگیرید
یادآور داشته باشید
قراردادن کتاب جاهایی که همیشه در دیدرس شما باشد ترفندی برای یادآوری مطالعه در نظر گرفته میشود،یک راه دیگر استفاده از برنامه های یادآوری و یا هشدار گوشی می باشد
چند کلام خودمانی:
حالا که تا اینجای مقاله رو خوندین باید بگم
برای ساختن عادت تلاش های زیادی باید بکنید و قطعا باید شکست بخورید شکست هاتون باعث حرکتتون هست و هر وقت شکست میخورید بگید من یک تجربه جدید به دست آوردم
همچنین لازم میدونم یادآوری کنم که در طول مسیری که برای ساختن عادت مطالعه همراه هستید زیاد پیگیر انگیزه نباشید چرا که یک روز هست و یک روز نیست
هدف من از نوشتن این مقاله هم همین بود که بهتون بگم انگیزه میتونه نباشه اما وقتی یک مهارت به عادت تبدیل بشه در زمانی که حالتون هم بده ادامه میدین فراموش نکنید شروع کردن و حرکت خودش عامل انگیزه هست پس اگر الان بی انگیزه هستی گوشی رو بزار و شروع کن به مطالعه تا حالت خوب بشه شک نکن پشیمون نمیشی.
