بعد از خواندن این مقاله می توانید آشفتگی های کاری و فکری خود را به وسیله مایندمپ MIND MAP کنترل کنید
یکی از پرچالش ترین مشکلات همه ما سروسامان دادن به نوت برداری ها،افکار و ایده های مان می باشد در این مقاله قصد داریم به روشی برای مدیریت کردن اطلاعات بپردازیم
نقشه ذهنی یا mind mapچیست؟
نقشه ذهنی، یک نمودار درختی است که از آن برای بیان کلمات، ایده‌ها، فعالیت‌ها و سایر مطالب مرتبط با یک موضوع استفاده می‌شود. این نمودار یک روش ساده و کاربردی است که به ما کمک می‌کند اطلاعات را سازماندهی کرده و به صورت بصری نمایش دهیم. با استفاده از این نمودار، می‌توانیم ایده‌ها را با هم ارتباط داده و به شکلی سازمان‌یافته درک کنیم. نقشه ذهنی می‌تواند در حل مسائل، تصمیم‌گیری و نوشتن مورد استفاده قرار بگیرد. این روش، مطالب را به صورت گروه‌ها و زیرمجموعه‌ها سازماندهی می‌کند و در این فرآیند به مرور حافظه نیز کمک می‌کند. استفاده از تصاویر و عناصر بصری در نقشه ذهنی، یادگیری و به یادسپاری مطالب را آسان‌تر می‌کند.
نقشه ذهنی از زبان ابداع کننده آن:
تونی بوزان می‌گوید این ساختار شاخه‌ای یک ساختار طبیعی است که همواره در طبیعت می‌توانیم مشاهده کنیم. یکی از این ساختارهای طبیعی نورون‌های مغزی است که به شکل شاخه‌ها درآمده و با یکدیگر ارتباط دارند او درباره روش یادگیری و یادداشت برداری انسان‌ها سبک خطی صحبت می‌کند(یادداشت برداری کردن بر روی یک خط صاف از کاغذ) او باور دارد که روش شاخه‌ای نه تنها یک تغییر بصری است بلکه یک روش متفاوت برای درک مفاهیم نیز می باشد. به عبارت دیگر مفهوم اصلی در نقشه ذهنی این است که با استفاده از شاخه‌ها، اطلاعات را به صورت شعاعی ترسیم کنیم و با این روش یادگیری و تحلیل مفاهیم به شکل متفاوتی انجام شود.
تاریخچه:
در دهه 1980، تونی بوزان با انتشار کتابی با عنوان “نقشه ذهنی”، این ابزار را به صورت سیستماتیک و کاملتری معرفی کرد. او تکنیک‌ها و اصول مربوط به ساخت و استفاده از نقشه ذهنی را توضیح داد و از آن زمان تا به امروز نقشه ذهنی به عنوان ابزاری موثر در سازماندهی ایده‌ها، برنامه‌ریزی، حل مسائل، یادگیری، خلاقیت و مدیریت اطلاعات شناخته می‌شود.
کاربردهای نقشه ذهنی mind map:
- افرادی که به دنبال برنامه ریزی روزانه هستند با این روش کارهای و برنامه های خود را مدیریت می کنند
- کسانی که میخواهند یادداشت برداری های خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند
- علاقه مندان به سخنرانی می تواننند محوای خود را با مایندمپ رسم کنند
- کنترل افکار و جلوگیری از آشفته گی فکری
- صاحبین کسب و کار و افرادی که ایده پرداز هستند به این روش ایده های خود را سروسامان میدهند
- دانشجویان و دانش آموزان در هر رشته ایی نیازمند به نقشه ذهنی هستند
به دو مثال پایین توجه کنید:
برنامه ریزی روزانه به وسیله نقشه ذهنی :
فرض کنید شما می‌خواهید روز خود را به خوبی برنامه‌ریزی کنید و تعداد زیادی وظیفه را به خاطر بیاورید برای این منظور یک نقشه ذهنی را ایجاد کنید. از بالا به پایین نقشه را به سه بخش اصلی تقسیم کنید:
صبح، بعدازظهر،شب
سپس هر بخش را به عنوان یک شاخه اصلی در نقشه ذهنی نمایش دهید
در هر بخش زیرشاخه‌ها را بر اساس وظایف و وقایع مختلفی که باید انجام دهید رسم کنید برای هر زیرشاخه، اطلاعات مرتبط را به صورت کوتاه و مفید درج کنید. به عنوان مثال، در بخش صبح می‌توانید زیرشاخه‌هایی مانند صبحونه، ورزش، خواندن اخبار و غیره را داشته باشید. در هر زیرشاخه نیز می‌توانید زیرشاخه‌های فرعی را برای جزئیات بیشتر اضافه کنید.
یادداشت برداری از کتاب به وسیله نقشه ذهنی min map:
فرض کنید شما یک کتاب در دست دارید و می‌خواهید از آن یادداشت برداری کنید ابتدا عنوان کتاب را در وسط نقشه ذهنی خود قرار دهید سپس از طریق شاخه‌ها موضوعات و بخش‌های مختلف کتاب را در نقشه ذهنی ترسیم کنید
به عنوان مثال می‌توانید هر بخش از کتاب را به عنوان یک شاخه اصلی در نقشه ذهنی نمایش دهید. سپس زیرشاخه‌ها را بر اساس یادداشت های مهم در هر بخش بکشید. در زیرشاخه‌ها می‌توانید جزئیات،نکات کلیدی، نمونه‌ها و هر آنچه که می‌خواهید از کتاب یادداشت برداری کنید را ذکر کنید.
اجزای نقشه ذهنی:
ایده اصلی:
ایده اصلی دلیل و چرایی رسم نقشه ذهنی می باشد و به همین دلیل در وسط نقشه قرار خواهد گرفت
شاخه های اصلی:
این شاخه ها بخش های اصلی و موضوعات کلی نقشه را شامل می شوند
شاخه های فرعی:
شاخه های فرعی بیان کننده جزئیات شاخه های اصلی در نقشه ذهنی می باشند
اینجا می توانید مدیتیشن کنید
چرا نقشه ذهنی؟
بهبود حافظه:
بهبود حافظه و یادگیری از جمله مزایای مهم استفاده از نقشه ذهنی است. نقشه ذهنی به عنوان یک ابزار قدرتمند، توانایی بهبود فرآیندهای حافظه و یادگیری را داراست در اینجا به توضیح نحوه ارتباط میان نقشه ذهنی و بهبود حافظه و یادگیری خواهیم پرداخت
استفاده از نقشه ذهنی موجب سازماندهی ساختارمند و منظم اطلاعات در ذهن می‌شود با ساختاردهی مناسب و دقیق اطلاعات در نقشه ذهنی می‌توان از مشکل پراکنده شدن اطلاعات در ذهن جلوگیری کرد این ساختارمندی به حفظ و بازخوانی اطلاعات در حافظه کمک می‌کند با داشتن ساختاری منظم، ذهن قادر است به سرعت به اطلاعات نیازمند پاسخ دهد و از نیاز به جستجوی زمان‌بر در حافظه پرهیز کند.
یکی از ویژگی‌های نقشه ذهنی ایجاد ارتباطات بین عناصر است با استفاده از شاخه‌ها، زیرشاخه‌ها و ارتباطات بین آنها اطلاعات و مفاهیم به صورت جامع و کامل در نقشه ذهنی نمایش داده می‌شوند. این ارتباطات باعث تقویت ارتباطات عصبی در مغز می‌شوند و در نتیجه یادگیری بهتری ایجاد می‌کنند. عناصری که با هم مرتبط هستند در نقشه ذهنی نزدیک به هم قرار می‌گیرند و در ذهن به عنوان یک یا چند واحد مرتبط ذخیره می‌شوند این ارتباطات تجسم مفاهیم را آسان‌تر و قابل فهم‌تر می‌کنند و به حفظ و بازخوانی آنها کمک می‌کنند
تسریع در یادآوری:
با داشتن ساختاری منظم و مرتب در نقشه ذهنی، به سرعت می‌توانید به اطلاعات نیازمند پاسخ دهید بدون نیاز به جستجوی زمان‌بر در حافظه خود، با داشتن ساختارمندی در نقشه ذهنی می‌توانید به سرعت به دسته مربوطه در نقشه ذهنی خود مراجعه کنید و اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کنید. این سرعت در دسترس بودن اطلاعات، به شما امکان می‌دهد بیشترین بهره‌وری را در استفاده از آنها داشته باشید
خلاقیت و ایده پردازی با نقشه ذهنی:
به کمک نقشه ذهنی ذهن را به سمت ایده پردازی هدایت خواهید کرد استفاده از نقشه ذهنی می‌تواند به افزایش خلاقیت و تفکر نوآورانه کمک کند به طور مثال شما می‌خواهید یک طرح کسب و کار جدید را طراحی کنید برای این منظور می‌توانید از نقشه ذهنی برای جمع‌آوری و سازماندهی ایده‌ها و اطلاعات مرتبط با طرح کسب و کار خود استفاده کنید.
ابتدا می‌توانید موضوع اصلی یعنی “طرح کسب و کار جدید” را در وسط نقشه ذهنی خود قرار دهید سپس ایده‌ها،خصوصیات محصول، بازار هدف، رقبا، استراتژی بازاریابی، مدیریت مالی و هر زمینه دیگری که برای طرح کسب و کار مهم است را به عنوان زیر شاخه در نقشه ذهنی قرار دهید.
تسهیل فهم و یادآوری به وسیله mind map:
تصاویر، نمادها، آیکون‌ها و شکل‌ها می‌توانند اطلاعات را به شکل بصری و یادآور‌پذیرتری نشان دهند به عنوان مثال می‌توانید برای هر زیرموضوع در نقشه ذهنی یک تصویر یا نماد مناسب قرار دهید که به یادآوری و درک سریع‌تر مطلب کمک کند برای مثال به جای نوشتن جمله کشتی های نفتکش آمریکایی به مدت سه سال در دریاهای آزاد هستند می توانید از عکس یک کشتی و عدد سه استفاده کنید
رسم نقشه ذهنی در پنج مرحله:
1.ابتدا ایده یا موضوع اصلی را در وسط کاغد بنویسید(این ایده می تواند شامل برنامه یک روز و یا یادداشت برداری از یک کتاب باشد
2.زمان انتخاب شاخه های اصلی و شاخه های فرعی مایندمپ است
3.موضوعات اصلی را بر روی شاخه های اصلی که از مرکز منشعب شده اند یادداشت کنید
4 . اکنون زمان نوشتن جزئیات هر بخش می باشد
5.سعی کنید نقشه ذهنی خودرا مرور کنید و اگر نیاز به تغیر دارد آن را تغیر دهید
کلام آخر:
از نقشه ذهنی در زندگی خود استفاده کنید تا به خلاقیت و حافظه خود ایمان بیاورید
